Aangepaste methodologie schudt duurzaamheidsranglijst VBDO op — artikel bevat een betaalmuur

De VBDO heeft de methodologie van zijn jaarlijkse duurzaamheidsranking voor pensioenfondsen gewijzigd. Eén pensioenfonds was het niet eens met de aanpassingen, en deed daarom dit jaar niet mee aan de benchmark.

De Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) presenteerde dinsdag de uitkomsten van zijn jaarlijkse onderzoek naar duurzaam beleggen door pensioenfondsen. Pensioenfonds Detailhandel komt op de nieuwe ranglijst voor het eerst als winnaar uit de bus, als gevolg van een herziening van de methodologie.

Voorheen werden pensioenfondsen beoordeeld op de thema’s governance, beleid, implementatie en verantwoording afleggen. In de nieuwe methodiek zijn de laatste drie pijlers vervangen door strategische assetallocatie, beleggingsportefeuille en individuele investeringen.

Met de beleggingsportefeuille, die voor 50% van de score meetelt, worden niet de concrete beleggingen van fondsen zelf bedoeld, maar de manier waarop een aantal duurzaamheidsthema’s (klimaat, biodiversiteit, een sociaal thema en een door het pensioenfonds vrij te kiezen onderwerp) zijn uitgewerkt in het duurzaamheidsbeleid van het fonds en in bijvoorbeeld het engagement met bedrijven. In het onderdeel individuele investeringen, goed voor 10% van de score, wordt pensioenfondsen gevraagd uit te leggen waarom ze wel of niet beleggen in drie door VBDO geselecteerde bedrijven.

De VBDO wilde minder aandacht geven aan het beleid van een pensioenfonds, en meer kijken hoe dit uitwerkt in de praktijk, zei manager duurzaamheid Jacqueline Duiker dinsdag. ‘We wilden meer een verband leggen met de echte wereld, en kijken hoe pensioenfondsen duurzaamheid in de praktijk proberen te realiseren. Onze taak is voor de troepen uit te lopen’, aldus Duiker.

Keihard lachen

Henk Groot, hoofd beleggingen bij pensioenfonds Detailhandel, was verrast dat zijn fonds plotseling op de eerste plaats van de VBDO benchmark was beland. Sterker nog: ‘Ik moest keihard lachen toen VBDO belde. In een jaar van plaats 22 naar 1’, aldus Groot. Vorig jaar prijkte pensioenfonds Detailhandel op plaats 17, in 2022 stond het 27ste.

Het pensioenfonds heeft zijn eerste plaats vooral te danken aan de score van 4,2 van de 5 punten op het onderdeel ‘portefeuille’, dat voor de helft meetelt bij het bepalen van de eindscore. Geen enkel ander fonds haalde op dit onderdeel zoveel punten. VBDO was onder meer te spreken over de uitgebreide aandacht van het detailhandelsfonds voor engagement met bedrijven op arbeidsrechten, biodiversiteit en met name ontbossing door het pensioenfonds.

De gedeelde tweede plaats is voor de fondsen Rail & OV en PME, met een score van 4,0. Deze fondsen krijgen net als Detailhandel vier van de vijf sterren van VBDO. BpfBouw en ABP, die de afgelopen jaren de topposities innamen op de VBDO-ranglijst, vinden we terug op een gedeelde vierde plek, samen met PMT. Deze drie fondsen krijgen drie sterren van VBDO.

Biodiversiteit

Wat verder opvalt aan het onderzoek is dat inmiddels driekwart van de deelnemende fondsen biodiversiteit heeft opgenomen in hun verantwoord beleggingsbeleid. Vorig jaar was dit nog de helft, een jaar eerder een derde. ‘Dat wijst op een groeiende toewijding aan het beschermen van natuurlijk kapitaal naast financiële activa’, aldus VBDO.

BPL Pensioen

Dit jaar deden 47 van de grootste 50 pensioenfondsen mee aan de peiling. Dat waren er twee minder dan vorig jaar. De pensioenfondsen Hoogovens en IBM hadden volgens VBDO te weinig tijd om alle vragen te beantwoorden. Het IBM-fonds deed vorig jaar ook al niet mee. Het derde fonds dat de vragenlijst niet retourneerde, is BPL, het pensioenfonds voor de agrarische sector. BPL is het niet eens met de nieuwe methodologie van VBDO, en doet daarom niet meer mee aan de benchmark.

Het fonds vindt dat VBDO nog steeds te weinig belang toekent aan de concrete beleggingen van pensioenfondsen, de aanpassingen in de methodologie ten spijt. ‘We vinden de doelstellingen van duurzaam beleggen van VBDO niet realistisch en niet passend bij onze primaire rol van pensioenfonds. Zo vinden wij dat impact vooral via de private beleggingen kan worden gerealiseerd, en minder via beursgenoteerde aandelen. Dat wordt onvoldoende meegenomen in de methodologie van VBDO. Er zou meer belang toegekend moeten worden aan beleggingen met direct aantoonbare prestaties, zoals in de vastgoedportefeuille of andere private markten’, aldus bestuurder Linda Slagter van BPL tegenover Pensioen Pro.  

De VBDO zal zijn benchmark verantwoord beleggen door pensioenfondsen voortaan niet meer jaarlijks, maar tweejaarlijks publiceren. ‘Dit geeft met name de kleinere fondsen wat meer ruimte, die soms worstelen met gebrek aan capaciteit. Die extra ruimte kunnen zij dan gebruiken voor waar het voor de VBDO uiteindelijk allemaal om draait: impact maken met de verduurzaming van hun portefeuille’, aldus de beleggersclub.