Hoewel er vorig jaar een recordbedrag naar duurzame beleggingen ging, stijgt de CO₂-uitstoot dit jaar met 5%, de grootste toename sinds 2010. Duurzaam beleggen gaat de opwarming van de aarde wel tegen, stellen Nederlandse vermogensbeheerders.
De coronapandemie leek vorig jaar maart een onverwachte bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering. Het wegblijven van toeristen zorgde voor helderder water in de kanalen van Venetië. De besneeuwde bergtoppen van de Himalaya werden weer zichtbaar in Noord-India omdat de luchtvervuiling afnam. Maar het effect was tijdelijk. Nu de economie in sommige delen van de wereld weer aantrekt, stevent de uitstoot van CO₂ in 2021 af op een stijging van 5%, de grootste toename sinds 2010.
Het verwachte groene herstel van de coronapandemie lijkt daarmee voorlopig uit te blijven, zo bleek uit de Global Energy Review 2021 van het Internationale Energieagentschap die deze week werd gepubliceerd. En dat terwijl de instroom van nieuwe investeringen in groene beleggingen het afgelopen jaar in Europa een record aantikte volgens beleggingsonderzoeker Morningstar. Heeft duurzaam beleggen dan daadwerkelijk een averechts effect, zoals Tariq Fancy, het voormalige hoofd duurzaam beleggen bij BlackRock, de grootste vermogensbeheerder ter wereld, deze week claimde in een interview met het FD?
ESG-beleggingen en de uitstoot van broeikasgassen zijn vooral 'geen communicerende vaten', aldus Judith Sanders, beleggingsstrateeg bij ABN Amro. 'Het is een traject van vele jaren, waarbij de lat voor de data die wordt gebruikt steeds hoger komt te liggen. Het zal echt nog wel even duren voordat we als wereld geheel over kunnen stappen van fossiele brandstof naar hernieuwbare energie.' Bovendien, benadrukt Sanders, staat ESG (environment, social en governance) voor veel meer dan de bestrijding van klimaatverandering. 'Bedrijven worden op meerdere vlakken gestimuleerd om het steeds een beetje beter te doen, ook op vlakken als een gezonde en veilige werkplek.'
Ook Lars Dijkstra, chief investment officer bij Kempen Capital Management, zegt dat ondanks de toename van CO₂-uitstoot, duurzame beleggingen een positief effect hebben op het bestrijden van de klimaatcrisis. De vermogensbeheerder verminderde de totale 'CO₂-intensiteit' (CO₂-uitstoot per miljoen belegde euro's) van zijn portefeuille met circa 20% in 2020 ten opzichte van 2019.
Of de dialogen die Kempen voert met bedrijven over hun strategie en de herschikkingen van de portefeuilles bijgedragen hebben aan minder wereldwijde uitstoot, vindt Dijkstra lastig te beoordelen. 'Wij kunnen natuurlijk niet in ons eentje de hele wereld veranderen'.
Het hele systeem moet meebewegen om daadwerkelijk verandering teweeg te brengen, aldus Dijkstra. Hij voorziet dat investeringen in een klimaatneutrale wereld snel zullen groeien. 'Elke grote verandering in de wereld duurt zo'n twintig tot dertig jaar. Eerst heb je de pioniers, dan groepjes pioniers die elkaar opzoeken en inmiddels bewegen we richting wereldwijde unanieme standaarden voor duurzaam beleggen, zoals de groene taxonomie van de Europese Unie.'
Die standaarden zijn inderdaad essentieel voor de vraag of de financiële wereld gaat helpen om de opwarming van de aarde tegen te gaan, merkt David McNeil, expert duurzame financiering bij kredietbeoordelaar Fitch op. 'Op dit moment is de data die wordt gebruikt om ESG-beleggingen te beoordelen niet robuust waardoor het voor vermogensbeheerders heel lastig is om de juiste investeringskeuzes te kunnen maken.'
'Zolang banken nog miljarden investeren in olie- en gasbedrijven maakt het eigenlijk niet uit hoeveel geld er richting milieuvriendelijke beleggingen gaat. Het effect gaat nu verloren', constateert Adam Pawloff, financieel expert bij Greenpeace in Centraal en Oost-Europa. Volgens berekeningen van de ngo Rainforest Action Network stopten 's werelds zestig grootste banken gezamenlijk $3800 mrd in gas- en oliebedrijven sinds 2015, het jaar waarin het klimaatakkoord van Parijs tot stand kwam. Het doel van deze overeenkomst is om de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder de 2°C ten opzichte van het pre-industriële niveau.
Op zich kunnen duurzame beleggingen bijdragen aan minder uitstoot, zegt Pawloff: 'Het ligt er met name aan in welke activiteiten er dan wordt geïnvesteerd en of het bedrijf probeert om de doelen van het akkoord van Parijs te behalen.'
Nieuwe klimaatbeloftes kwamen er deze week, vooral uit de Verenigde Staten, Japan en Canada. Met een Democratische president in het zadel, Joe Biden, willen de VS weer wereldleider zijn bij het tegengaan van opwarming van de aarde. Bij de virtuele klimaattop die deze week plaatsvond waren veertig wereldleiders uitgenodigd. De VS — een land dat essentieel wordt gezien in de strijd tegen klimaatverandering — zetten een tandje bij en willen hun uitstoot van broeikasgassen ten minste halveren tegen 2030, ten opzichte van 2005.
De Chinese president Xi Jinping hield vast aan bestaande plannen: in 2030 bereikt het land de piek van de uitstoot, in 2060 moet China CO₂-neutraal zijn. Pawloff: 'Hoewel het soms lastig is om een oordeel te vellen over hoe iets tot stand komt in China, heeft China ontzettend veel gedaan op het gebied van duurzaamheid. Kijk naar de hoeveelheid elektrische auto's, zonnepanelen en windmolenparken die daar zijn geproduceerd.' Tegelijkertijd wijst hij erop dat China wereldwijd nog de grootste financier is van de kolenindustrie. 'Niet alleen in China, ook in Zuidoost-Azië financieren Chinese banken kolencentrales. Dit is zeker iets waar China de komende tijd actie op moet ondernemen.'
Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn.
