De discussie over ‘groen’ beleggen is opgelaaid na een uiterst kritisch rapport van toezichthouder AFM, die concludeert dat beleggingsfondsen hun groene of sociale karakter vaak niet hard kunnen maken.
De AFM heeft naar aanleiding van nieuwe regels 1250 fondsen onderzocht - in totaal goed voor €1000 mrd belegd vermogen - en daarvan claimt 40% duurzaam te zijn. Maar volgens de toezichthouder zijn er vraagtekens te plaatsen bij dat groene uithangbord.
Sinds maart schrijven Europese regels voor dat fondsen die willen pronken met het duurzame of sociale karakter van hun beleggingen, veel duidelijker moeten zijn over welke doelen ze precies nastreven. De regels zijn ingevoerd na kritiek dat sommige vermogensbeheerders het populaire duurzaamheidslabel wel erg makkelijk op hun eigen fondsen plakken en daarmee aan greenwashing doen.
De toezichthouder ziet in het tussentijdse onderzoek echter nog 'gebrek aan diepgang' en een 'te weinig specifieke uitleg' van fondsen die zichzelf groen noemen. 'Je moet heel duidelijk aantonen welke duurzame impact je nastreeft', aldus Zoë du Chantel, onderzoeker bij de AFM. Het gaat dan niet alleen om de positieve impact, maar ook de duurzaamheidsrisico's van een bestaande belegging. Voorlopig deelt de beurswaakhond nog geen boetes uit vanwege de 'complexiteit' van de nieuwe regels voor duurzaam beleggen.
Maar het onderzoek brengt de discussie over groene labels voor beleggingen weer helemaal terug. Joost Schmets van beleggersclub VEB 'moest even binnensmonds vloeken' toen hij het tussentijdse rapport van de AFM zag binnenkomen. 'Uit de toonzetting van de AFM is duidelijk dat de wet niet goed uitpakt en dat de sector flink aan het worstelen is.' Volgens hem moet het rapport een 'wake-upcall' zijn voor de sector: 'Het is niet vrijblijvend om duurzaamheid te promoten. Groen als louter marketingtool gebruiken kan echt niet meer.'
Bij mensen die graag duurzaam of 'sociaal' willen beleggen, omdat ze risico's op lange termijn zien of omdat ze idealistisch zijn, wakkert dit alleen maar cynisme aan volgens Schmets. 'Dat kunnen we niet gebruiken met het oog op alle klimaatdoelstellingen. Het is 2030 voordat je het weet.' De VEB is van plan om een eigen onderzoek te gaan doen en de fondsen dan wel specifiek met naam en toenaam te noemen - iets wat de AFM niet doet.
Eurosif, het Europese platform van duurzame beleggers, roept op tot een herziening van de nog zeer jonge wet, waarvan het tweede deel nog niet eens van kracht is. 'De definitie van een duurzame belegging is nu zo vaag dat iedere partij er zijn eigen interpretatie aan geeft', aldus Eurosif-directeur Victor van Hoorn. 'Dat is niet met kwade bedoelingen gebeurd, maar het is wel een feit.'
Voor Van Hoorn komt de conclusie van de AFM 'niet onverwacht'. 'Iedereen in Europa worstelt op dit moment met de interpretatie van deze verordening.' Het grootste probleem is volgens hem dat de SFDR (Sustainable Finance Disclosure Regulation) nooit bedoeld was als een wet die fondsen een bepaalde duurzaamheidsranking geeft. 'Het oorspronkelijke doel was meer transparantie terwijl het nu als een classificatie-tool wordt gebruikt. Daar is de wet helemaal niet geschikt voor.' Hij wil dat toezichtouders benadrukken dat de wet niet bedoeld is voor het maken van ranglijstjes.
Tegelijk wil hij waken voor een te streng oordeel over de kinderziektes bij de groene beleggingsregels. 'Wereldwijd is de EU de eerste die hiermee aan de slag is gegaan. Dat is ook de reden waarom dit zo ingewikkeld is.'
Uit een onderzoek van BNP Paribas dat maandag werd gepubliceerd bleek dat minder dan de helft van de Europese institutionele vermogensbeheerders de nieuwe Europese regels begrijpt. Bovendien worstelt 60% van de beleggers die meededen aan dat onderzoek met tegenstrijdige ratings van dataleveranciers op het gebied van environment, social en governance (esg). Dit is iets waar ook de AFM op wijst.
Iris van de Looij, directeur bij belangenvereniging Dufas voor vermogensbeheerders, beaamt dat er nog stappen gezet moeten worden. 'Als er straks meer eenduidige wetgeving is, dan verwachten we dat er snel vooruitgang zichtbaar is.' Van de Looij herkent het beeld niet dat vermogensbeheerders zich bewust groener voordoen dan ze zijn. 'Daarmee loop je een enorm reputatierisico. Probleem is dat iedereen zelf de wet moest interpreteren.' Dufas is geen voorstander van herziening van de wet. Aanpassingen zorgen namelijk voor vertraging: 'Het klimaat vraagt juist om snelheid.'
Dit artikel komt uit het FD.
Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn.
