‘Ook fiduciair heeft last van continu uitstellen invaardatum’ — artikel bevat een betaalmuur

Niet alleen pensioenadministrateurs zijn bevreesd dat pensioenfondsen allemaal op hetzelfde moment over willen naar het nieuwe stelsel. Ook Maureen Schlejen, voorzitter van fiduciair Achmea Investment Management, is bezorgd.

Schlejen staat sinds september 2023 aan het roer van Achmea IM. Ze kreeg direct te maken met de uitbesteding van de beleggingsadministratie aan State Street (interne projectnaam: Ithaka) en het bedenken van een nieuwe strategie voor Achmea tot 2030 (project Omega). Ook Blue Sky Group Vermogensbeheer, dat op 1 januari 2025 overkomt met de drie KLM-pensioenfondsen, vroeg veel aandacht. Achmea IM heeft dan een beheerd vermogen van €230 mrd.

De coöperatieve insteek bij Achmea IM, dat onderdeel is van het niet-beursgenoteerde Achmea, heeft indruk gemaakt op Schlejen. ‘We hebben een stabiel aandeelhouderschap, waarbij we ons kunnen richten op de lange termijn. In dit Rijnlandse model wordt naast het financiële ook het maatschappelijk perspectief meegenomen. Dat voelt anders dan bij eerdere werkgevers, waar meer het Angelsaksische model gericht op winst voor aandeelhouders centraal stond.’    

Achmea IM zet de komende jaren alles op alles om zijn circa twintig fiduciaire pensioenfondsklanten veilig naar het nieuwe stelsel loodsen. Het concern heeft hiervoor het project IPA (Implementatie PensioenAkkoord) opgetuigd. Schlejen ziet dat fondsen in overleg met hun uitvoerder het invaarmoment uitstellen. ‘Dit is een zorg. Ik besef dat een beheerste transitie van belang is en dat een zorgvuldig proces moet worden doorlopen, maar het verschuiven van invaardata vraagt ook veel van onze organisatie.’

De zorg van te veel transities op hetzelfde moment speelt dus niet alleen bij administrateurs?

‘Dat klopt. Voor ons ligt de grootste uitdaging in de afstemming met pensioenfondsen en hun uitvoerders. We werken met diverse uitvoerders samen, niet alleen met Achmea Pensioenservices. Zij zijn hard bezig om alle processen op tijd klaar te krijgen, maar we zien dat fondsen hun transitiedata uitstellen. Vervolgens mogen wij onze planning daar ook weer op aanpassen.’

Wat heeft dat voor gevolgen voor Achmea IM?

‘Wij hebben onze eigen kalender die we afstemmen op al onze klanten en waarop we sturen. Als een fonds besluit het transitiemoment op te schuiven, dan moeten wij kijken of dat ook past in onze kalender. Het kan niet zo zijn dat een klant die al heel lang besloten heeft op 1 januari 2027 over te gaan, moet wijken voor een fonds dat uitstelt. We proberen flexibel te zijn door processen ruim van tevoren om te zetten, maar ook bij ons zijn er grenzen aan het aantal klanten dat tegelijk kan invaren, vanwege de druk op onze organisatie.’

Ook voor ons als fiduciair manager is de Wtp veel werk. We helpen klanten met het voorbereiden en invoeren van de daadwerkelijke beleggingsportefeuille in de nieuwe regeling. En we adviseren of de dekkingsgraad beschermd moet worden in aanloop naar de overgang. Daarnaast leggen wij koppelingen met uitvoerders. Die moeten gereed zijn, voordat een portefeuille over kan. Wij moeten bijvoorbeeld informatie kunnen aanleveren aan uitvoerders over de beleggingsrendementen.’

Kunnen jullie invloed uitoefenen op het transitiemoment van een pensioenfonds?

We hebben veel overleg met uitvoerders en pensioenfondsen. Daarin communiceren wij heel duidelijk wat onze planning is. Uiteindelijk beslist een fonds wanneer het over wil, maar wij kunnen wel zeggen: “De datum die jullie nu willen is al erg druk. Kunnen jullie niet een halfjaar later gaan?” Vooralsnog hebben we deze vraag nog niet concreet gesteld, maar we houden alle transitiedata nauwlettend in de gaten.’

Denkt u dat er in zo’n situatie geluisterd wordt naar Achmea IM?

We verwachten van wel. We hebben allemaal onze verantwoordelijkheid in de overgang naar het nieuwe stelsel. Dat die op een goede manier verloopt. En ik voel ook dat alle betrokken partijen die verantwoordelijkheid voelen. Het is cruciaal dat partijen met elkaar in gesprek blijven. De pensioentransitie is gewoon een heel complexe puzzel.’

U heeft het afgelopen jaar gewerkt aan de nieuwe strategie. Wat zijn de belangrijkste speerpunten voor de komende jaren?

‘Allereerst willen we onze marktpositie in fiduciair management verder uitbouwen. Daarnaast zetten we nog meer in op impactbeleggen. De ontwikkelingen op dat terrein gaan snel. Sommige klanten willen een bepaald percentage van hun vermogen stoppen in impactbeleggen. Wij willen vooroplopen. Niet alleen met impactproducten, waarbij het naast groene obligaties vooral gaat om illiquide beleggingen als private debt of private equity. Maar ook met de hele fiduciaire advisering daaromheen, tot en met het rapporteren aan toe.

Ook hebben wij gekeken naar ons huidige productaanbod voor aandelen en bedrijfsobligaties nog meer te verduurzamen. We kijken dan naar het beleid voor uitsluitingen, engagement en of we nog de juiste benchmarks gebruiken. Tot slot staat datagedreven werken, waar AI een onderdeel is, ook hoog op de agenda.’

Kunt u voorbeelden noemen van hoe impactbeleggen vorm krijgt bij Achmea IM?

‘Het pensioenfonds van Ahold Delhaize heeft ons gekozen als fiduciair om een deel van de portefeuille in te richten voor impactbeleggen. Daarnaast zijn we samen met een pensioenfonds bezig met het ontwikkelen van een private equity-belegging, die impact moet maken op klimaat en gezondheid. Het voordeel is dat klanten zo meer impact kunnen maken. Samen bereik je immers meer dan alleen.

We zijn nu de thema’s aan het uitwerken. Waarin wil je wel en niet beleggen? Bij gezondheid is gekozen voor een focus op gezonde mensen. Dat leidt tot beleggingen in voeding, water en hygiëne, maar niet in medicijnontwikkeling. De reden is dat consumenten vaak hele hoge prijzen moeten betalen voor medicijnen.’

Kunt u een impactbelegging noemen van Achmea IM die al aantoonbare impact heeft gemaakt? 

‘Meetbaarheid is bij impactbeleggen belangrijk. Als effecten niet meetbaar zijn, is het geen impact. In 2023 zijn wij samen met pensioenfonds Rabobank en een infrastructuurfonds gestart, dat zich alleen richt op hernieuwbare energie. Een eerste windpark in Litouwen waarin het fonds deelneemt, is al afgerond. Daarmee levert het fonds een wezenlijke bijdrage aan de duurzame energiedoelen van dat land. Verder zijn er in Europa projecten in aanbouw op het gebied van zonne-energie en batterijopslag. Hiermee wordt nieuwe duurzame energie aan de Europese energiemix toegevoegd.’

Hoe gaat Achmea IM zijn positie in fiduciair beheer verder uitbouwen?

‘We willen onze leidende positie behouden en dat betekent dat we moeten groeien. De kosten stijgen, bijvoorbeeld voor het voldoen aan wet- en regelgeving. Je moet zorgen voor schaalvoordelen om te kunnen investeren in zaken als AI. Om relevant te blijven, is het goed meerdere klanten te hebben, zodat je samen kunt innoveren en van elkaar kunt leren. Er zijn op dit moment geen grote fiduciaire mandaten op de markt. Ik verwacht dat die er wel weer komen, maar pas na de pensioentransitie’.

Heeft u ook doelen geplakt op de fiduciaire ambitie van Achmea IM?

‘Nee, want het is aan een pensioenfonds of het naar de markt wil komen met zijn fiduciaire mandaat. Wij kijken elke keer als dat gebeurt: passen het fonds en zijn wensen bij ons. Als dat het geval is, dan willen wij er echt voor gaan.’

Gold dat ook voor het gesloten pensioenfonds Shell, dat met zijn fiduciaire mandaat naar BlackRock is gegaan?

‘Wij hebben meegedongen naar dit fiduciaire mandaat. Dat pensioenfonds paste heel goed bij ons qua omvang, cultuur en complexiteit. Maar het is een fondsbestuur dat uiteindelijk bepaalt wie het beste bij een opdracht past en daarbij is de keuze helaas niet op ons gevallen. Ik was zelf bij deze opdracht betrokken, als onderdeel van het team. We zijn uitgenodigd door het fonds, waarbij zij hun keuze hebben toegelicht.’

Kunt u delen waarom Achmea IM het niet is geworden?

Dat vind ik lastig, omdat dit vooral afwegingen zijn van het pensioenfonds zelf. Zij zochten klaarblijkelijk toch iets anders dan wij op dat moment konden bieden. Ik weet niet of het Angelsaksische model van BlackRock het fonds meer aansprak dan ons Rijnlandse, dat is een vraag voor het fonds. Tegelijkertijd blijven wij wel de fiduciair beheerder van het andere pensioenfonds van Shell dat een dc-regeling aanbiedt. Dat contract is recent verlengd en dat zie ik ook als blijk van waardering.

Hoe zorgt u ervoor dat een volgende keer de keuze wel op Achmea IM valt? U wilt immers groeien met fiduciair beheer.

‘Je kunt nooit alles winnen. We gaan absoluut leren van de feedback die wij hebben gekregen. Maar goed: een pensioenfonds kiest ook de partij die bij hém past en daarin verschillen nu eenmaal smaken. Daarom is het ook zo belangrijk dat er wat te kiezen blijft in Nederland. Dat er verschillende partijen zijn met hun eigen identiteit.’

Door de overname van Blue Sky Group Vermogensbeheer is er juist weer een partij minder.

‘Klopt, maar dat komt door de hele consolidatie die gaande is vanwege de te behalen schaalvoordelen. Ik vind het goed dat er Nederlandse fiduciair beheerders overblijven en dat de vermogensbeheertak van Blue Sky Group in Nederlandse handen blijft.’

Houdt u er rekening mee dat Achmea IM zelf wordt overgenomen op termijn? Bijvoorbeeld door een grote internationale fiduciair beheerder?

‘Die kans acht ik klein. Wij zijn onderdeel van het cluster oudedagsvoorzieningen bij Achmea en het concern heeft deze divisie aangewezen als groei-entiteit. Vermogensbeheer zit in het hart van ons bedrijf, dat heeft het bestuur mij verzekerd.’  

Is Achmea IM zelf nog van plan fiduciaire overnames te doen in Nederland? Na de overname van Blue Sky Group zijn er nog enkele partijen over, zoals MN en Kempen.

‘Dat zal de toekomst moeten uitwijzen. Ik verwacht dat er onder Nederlandse fiduciaire beheerders sowieso consolidatie plaats zal vinden, omdat ik zie dat schaal steeds belangrijker wordt. Voor nu richten wij ons echter op de integratie van Blue Sky Group.’