Direct naar inhoud

‘Privacyregels obstakel bij ontwikkelen keuzebegeleiding’

Geplaatst in genre: Geplaatst in sectie:
Geschreven door:
Gepubliceerd op: 24 februari 2023

Fondsen lopen bij keuzebegeleiding snel aan tegen obstakels rond privacy, zegt Marit Lasschuit van Keylane. Voor informatie die niet in de pensioenadministratie zit moeten fondsen toestemming vragen en die apart opslaan.

Als de Wet toekomst pensioenen (Wtp) wordt aangenomen moeten fondsen al vanaf 1 juli keuzebegeleiding gaan bieden. Het gaat bijvoorbeeld om keuzes rond pensionering. Denk aan het uitruilen van nabestaandenpensioen voor ouderdomspensioen of de keuze voor een hoog-laag pensioen. Om de sector op weg te helpen heeft de AFM eind vorig jaar een richtlijn gepubliceerd. Daarin legt de toezichthouder uit hoe fondsen invulling kunnen geven aan keuzebegeleiding.

De AFM geeft in de richtlijn concrete voorbeelden wat fondsen kunnen doen. Daarbij lopen fondsen echter aan tegen uitdagingen rondom AVG, stelt Lasschuit van Keylane. Zo zouden fondsen een standaardkeuze voor nabestaandenpensioen moeten baseren op cijfers over het aantal ongeneeslijke zieke deelnemers.

Lasschuit wijst erop dat een fonds moeilijk kan vaststellen welk deel van de deelnemers ongeneeslijk ziek is. ‘Dit is informatie waarover ze niet kunnen beschikken in verband met het medisch beroepsgeheim. Het is hooguit mogelijk om een schatting te doen op basis van IVA-uitkeringen, maar ben je dan volledig?’

Een ander voorbeeld is dat fondsen deelnemers moeten benaderen als uit indicatoren blijkt dat ze een te laag pensioen opbouwen. Ook dit is heel lastig vast te stellen, zegt Lasschuit. ‘Het gaat dan bijvoorbeeld om het aantal deelnamejaren en de pensioenopbouw bij vorige werkgevers. Het eerste wordt wel vastgelegd in de administratie, het tweede alleen als een deelnemer het zelf deelt. Daarnaast moet je weten of er nog andere inkomstenbronnen zijn.’

Aanvullende informatie over geldzaken van deelnemers is ook onontbeerlijk voor keuzebegeleiding zelf. Privacyregels vormen dan al snel een obstakel. ‘Die gegevens worden niet vastgelegd in de pensioenadministratie en dat mag ook niet.’ Hiervoor kunnen fondsen een ander bestand aanleggen, dat losstaat van de pensioenadministratie. Voor het gebruik van gegevens moeten deelnemers eerst toestemming geven, legt Lasschuit uit. Te denken valt aan inkomstenbronnen en verwachte uitgaven na pensionering.

Privacy by design

Zien uitvoerders in de sector de door Lasschuit geïdentificeerde obstakels? TKP ‘begrijpt het spanningsveld’, laat een woordvoerder van de organisatie weten. Hij legt uit dat TKP al in het ontwerpen van diensten rekening met de privacyrichtlijnen, waaronder AVG. Dit heet “privacy by design”. Daarnaast hanteert TKP het principe “privacy by default”. Dat betekent dat het uitgangspunt is om zo min mogelijk persoonsgegevens te verwerken.

Bij veel partijen zal keuzebegeleiding in eerste instantie bestaan uit het voeren van gesprekken over keuzes en het gebruik van bestaande pensioenplanners, ziet de TKP-woordvoerder. ‘Dat doen ze nu vaak ook al, en we zien daar geen nieuwe issues op het gebied van privacy.’

Lasschuit ziet ook dat pensioenfondsen de mogelijkheden onderzoeken voor de inzet van extra adviesgesprekken met deelnemers. ‘Pensioen wordt steeds individueler en de deelnemer gaat steeds meer richting een klant die bijna als een consument bediend gaat worden. Ik denk wel dat we het financiële plaatje rond de deelnemer steeds meer in beeld moeten gaan brengen, alleen merk je ook wel dat het voor veel partijen nog een brug te ver is.’

Persona’s

Volgens Tim Burggraaf van EY is gesegmenteerde communicatie op basis van persona’s een goede aanpak voor keuzebegeleiding en een manier om obstakels door privacyregels te vermijden. Een persona is een fictief profiel van een deelnemer. ‘Wij proberen naar data kijken en daaruit een beeld te vormen om dan aan de deelnemer te vragen of die zich daarin herkent. Dan gebruik je alleen informatie die je als fonds al hebt. Voor dat doel mag het, want je hebt een zorgplicht. Ik denk dat dit makkelijker is.’

ANP / Peter Hilz