Toen ik in 1983 de overstap maakte van de universiteit naar de beleggingswereld, was een van de eerste grafieken waarmee ik in aanraking kwam – beleggers zijn dol op grafieken – een die een verband legde tussen beurskoersen en de bevolkingsopbouw.
Er was een positieve relatie tussen het percentage van de bevolking in de leeftijdscategorie 35 tot 55 jaar en het verloop van aandelenkoersen. Deze worden mede bepaald door waarderingsniveaus en die laatste waren hoger naarmate een groter deel van de bevolking tussen 35 en 55 jaar oud was. De grafiek die ik toen zag, was er een voor de Verenigde Staten, maar later ben ik een soortgelijke tegengekomen voor het Verenigd Koninkrijk. Zelfde verhaal.
Grafiek
De redenering is dat mensen in de leeftijd van 35 tot 55 jaar het meest geneigd zullen zijn in aandelen te beleggen en dat zij daar ook het geld voor hebben. Voor het 35ste jaar is er minder gezinsvermogen en wat er is, gaat op aan het kopen van een huis. Vanaf het 55ste levensjaar gaat er voorzichtiger worden belegd met het oog op het komende pensioen. De door aandelen gedomineerde portefeuille wordt dan geleidelijk aan omgezet in een portefeuille waarin vastrentende waarden het hoofdbestanddeel vormen.
De grafiek van 1983 voorspelde een top in de aandelenmarkt rond het jaar 2007. Het percentage 35-55 jarigen zou dan zijn hoogtepunt bereiken en daarna gaan afnemen. Per saldo zou er na die datum meer aanbod van aandelen zijn dan vraag naar. Mij kwam de grafiek heel goed uit, want bij mijn nieuwe werkgever was 62 de pensioneringsleeftijd voor directeuren en die leeftijd zou ik in 2005 bereiken. Een mooie bull market lag in het verschiet, want het dieptepunt van het cohort van 35-55 jarigen was rond 1980 geweest en de vraag naar aandelen zou de komende paar decennia alleen maar toenemen.
Hoofdlijnen
Zo is het ook gegaan. Die figuur uit 1983 is een wonderbaarlijk goede voorspeller gebleken, al werd de internethausse van de late jaren negentig natuurlijk niet voorzien. Die zat niet in de demografie, maar in de technologie en het enthousiasme dat de digitale revolutie teweegbracht. Na de hausse en de baisse van rond de eeuwwisseling kwam er een nieuwe top in 2007, die ook meteen het einde van een tijdperk betekende.
Onlangs heb ik de 35-55 jarigengrafiek voor Nederland geconstrueerd. Hij vertoont op hoofdlijnen grote gelijkenis met de Amerikaanse en Britse figuren. Bij ons daalde het percentage van de bevolking in de betreffende leeftijdscategorie vanaf het eind van de jaren vijftig tot er in 1977 een bodem werd bereikt. Die daling was een gevolg van de depressie van de jaren dertig, toen de kindertallen sterk terugliepen. Lange golven in de demografie planten zich voort. Pieken en dalen zijn te traceren naar wat een generatie eerder gebeurde.
Prognose
De daling van 35-55 jarigen viel grofweg samen met de stagnatie op de aandelenbeurzen. In Nederland begon het zijwaartse patroon al in 1961. Het zou aanhouden tot 1982. Daarna steeg het percentage 35-55ers van 22 naar 30 en beleefden westerse beurzen een spectaculaire bull market.
Het slechte nieuws is dat de bevolking tussen 35 en 55 sinds 2007 aan het dalen is, procentueel en in Nederland zelfs in absolute aantallen. De prognose van het CBS is dat het aandeel van deze bevolkingsgroep terugzakt naar 23%, een percentage dat pas bereikt zal worden in 2030. Het goede nieuws is dat de grootste beheerders van het geld voor later niet langer de individuele beleggers zijn, maar de pensioenfondsen. Hopelijk kunnen zij over de lange golven heen kijken.
U moet ingelogd zijn en een geldig abonnement hebben om een reactie te plaatsen.