Advies van commissie hoogleraren om rekenrente opnieuw te veranderen kan maar beter genegeerd worden
Pensioen is een eenvoudig product. De klant legt premies in en krijgt de toezegging dat hij in de toekomst pensioenuitkeringen zal ontvangen. Een pensioenfonds creëert risicodeling tussen de deelnemers en streeft naar de benodigde beleggingsrendementen over de ingelegde premies om de toegezegde uitkeringen waar te maken. Dit gaat gepaard met onzekerheid, maar dat is geen reden om pensioen als iets ingewikkelds te behandelen.
Echter wie het debat over het financieel toetsingskader voor pensioenfondsen heeft gevolgd, kan niet anders concluderen dan dat pensioen bijzonder gecompliceerde materie betreft. Oorspronkelijk is dit debat ingezet om de risico’s van pensioen duidelijk te maken, hierover helder te communiceren en de beleidsafhankelijkheid van dagkoersen te verminderen. Uiteindelijk heeft deze discussie zich vernauwd tot manieren om de dekkingsgraad van pensioenfondsen te verhogen en te stabiliseren door het veranderen van de waarderingswijze van de pensioenverplichtingen.
Mede dankzij de inbreng van pensioenwetenschappers heeft eenvoud het veld moeten ruimen voor complexiteit. In oktober 2013 adviseerde de Commissie UFR, waarin vijf professoren zitting hadden, om de rekenrente opnieuw te veranderen. De voorgestelde rekenrente zal het zicht op de financiële positie van pensioenfondsen verder vertroebelen.
Opvolging van dit advies zou de zoveelste willekeurige verandering in de rekenrente betekenen, na de invoering van een 3-maands gemiddelde marktrente (vanaf eind 2011) en het hanteren van een kunstmatige rekenrente (de ‘ultimate forward’ of UFR-rente, vanaf september 2012) in combinatie met middeling over 3 maanden. Deze veranderingen hebben pensioenverlagingen beperkt respectievelijk voorkomen doordat de gemiddelde dekkingsgraad van pensioenfondsen met 3 tot 5 punten werd opgekrikt. De consequentie is dat pensioenrisico’s zijn verschoven naar jongere generaties.
De ingrepen in de rekenrente hebben niet geleid tot een stabielere dekkingsgraad. Integendeel, zo leert ook de ervaring bij onze pensioenfondsen. Dit komt doordat de bezittingen van pensioenfondsen wel op marktwaarde gewaardeerd worden en geen middeling kennen. Hierdoor is de ontwikkeling van de pensioenverplichtingen gaan afwijken van de waardeverandering van de obligatieportefeuilles. Per saldo is de transparantie over het pensioenrisico achteruitgegaan.
De wijzigingen van de afgelopen jaren waren contraproductief en hebben bij veel pensioenfondsen geleid tot een hogere beweeglijkheid van de dekkingsgraad. Een doelmatige afstemming van de beleggingen op de pensioenverplichtingen is gebaat bij een consistente waardering van beleggingen en verplichtingen. Met het sturen op de economische waarde van pensioenverplichtingen kunnen de beste pensioenresultaten worden behaald. Voor het voeren van een stabiel indexatiebeleid kunnen pensioenfondsen beter kijken naar de ontwikkeling van een marktconforme dekkingsgraad over een langere periode dan naar een actuele niet-marktconforme dekkingsgraad.
Wij hopen daarom dat het advies van de Commissie UFR wordt genegeerd, en dat een complexe constructie voor de rekenrente spoedig tot het verleden behoort. Alleen dan kunnen pensioenfondsen transparantie bieden en creëren we een toekomstbestendig collectief pensioensysteem.
Jelles van As (Stichting Pensioenfonds Hoogovens), Bruno de Haas (Media Pensioen Diensten), Rogier Krens (Syntrus Achmea) en Bernard Walschots (Rabobank Pensioenfonds) schrijven op persoonlijke titel.
Wijzigingen rekenrente van afgelopen jaren leidden tot hogere beweeglijkheid van dekkingsgraad fondsen
U moet ingelogd zijn en een geldig abonnement hebben om een reactie te plaatsen.