Akkoord over pensioenen is rampzalig op de korte termijn
Was de aankondiging van de Fed dat het opkoopprogramma van staatsobligaties wordt afgebouwd slecht nieuws? Objectief bezien wel, maar de markten maakten woensdag toch een vreugdedansje. De reductie gaat langzamer dan verwacht, dus we waren opgelucht.
Is het nieuwe pensioenakkoord, dat diezelfde dag tot stand kwam, goed nieuws? Nee, want het is een bezuiniging. We doen er langer over om op latere leeftijd hetzelfde pensioen te krijgen. De netto contante waarde van ons toekomstig inkomen daalt. De pensioenleeftijd gaat omhoog naar 67 jaar. Ik vrees dat dit slechts het begin is van een trend waarin deze grens steeds verder opgeschoven wordt. Op zichzelf is dit zeer verstandig beleid. Onze levensverwachting stijgt en de jaren dat we in goede gezondheid leven nemen ook toe. Om de kosten van ons pensioenstelsel te beheersen, is deze verhoging nodig.
De manier waarop de maatregelen op de korte termijn uitwerken is echter rampzalig. Omdat het opbouwpercentage omlaag gaat, gaat de te betalen pensioenpremie ook omlaag. Linksom of rechtsom leidt dat tot lagere loonkosten. Hoewel het nu nog onduidelijk is welke partij dit voordeel in haar zak steekt, is het aannemelijk dat het netto-inkomen van de premiebetalers zal stijgen. Dit is geen echte koopkrachtverbetering, maar een sigaar uit eigen doos. Want uiteindelijk daalt de waarde van de toekomstige pensioenuitkeringen.
Het zou daarom rationeel zijn het hogere inkomen niet uit te geven, maar extra te gaan sparen. Helaas zijn de meeste mensen niet rationeel. Welke dertigjarige maakt zich druk om het inkomen dat hij over veertig jaar krijgt? Wie dan leeft, die dan zorgt. Anders dan bij de reductie van het opkoopprogramma van de Fed passen we onze verwachtingen niet aan. Bijkomend probleem is dat de pensioenrechten van de meeste Nederlanders de afgelopen tien jaar al zijn uitgehold. De eindloonregelingen zijn nagenoeg verdwenen en veel fondsen hebben de uitkeringen niet geïndexeerd.
Hier ligt een uitdaging. We kunnen in dit land laten onderzoeken of we kanker hebben en of onze auto het nog doet, maar aan onze financiële gezondheid doen we niets. Het lijkt mij een goed idee om alle Nederlanders verplicht eens per vijf jaar aan een Algemene Pensioen Keuring te onderwerpen. We kunnen ons dan laten voorrekenen welk pensioen we zullen krijgen. De diagnose zal weinig opwekkend zijn — en de therapie is nog minder leuk — maar de waarheid moet nu eenmaal op tijd verteld worden.
U moet ingelogd zijn en een geldig abonnement hebben om een reactie te plaatsen.