‘The Most Boring Year Ever!’ — artikel bevat een betaalmuur

Prijzen in de markten zijn stabieler dan de afgelopen twee jaar, aldus Goldman Sachs.

Deze week deed zich een ongebruikelijk beeld voor: Goldman Sachs was het lelijke eendje onder de Amerikaanse grootbanken. Als enige van de grote Amerikaanse zakenbanken deelde het niet in de aanhoudende obligatiehausse. Traditioneel is de bank vooral sterk in valuta- en grondstoffenhandel. Tijdens de analistencall legde aanstaand financieel topman Marty Chavez uit dat de prijzen in die markten stabieler zijn dan de afgelopen twee jaar.

Bovendien ziet de klantengroep van Goldman er wat anders uit dan die van de concurrentie, zei Chavez. Partijen als vermogensbeheerders, banken en hedgefondsen komen vooral in actie in beweeglijke markten. Is er weinig reuring, dan heeft Goldman daar meer last van dan de andere banken.

Gebrek aan volatiliteit

Die verklaring snijdt hout, stelden analisten tegenover de Financial Times. Het probleem van Goldman Sachs is een gebrek aan volatiliteit. Ondanks een aaneenschakeling van opzienbarend nieuws kabbelen de obligatiemarkten onverstoorbaar voort. Analisten van Deutsche Bank publiceerden onlangs een rapport met de heldere titel The Most Boring Year Ever!!!

Ook in Nederland doet de saaiheid zich voelen. Handelshuis IMC heeft een lastig jaar achter de rug, bleek dinsdag uit het verslag over 2016. Eerder kwamen branchegenoten Flow Traders en Virtu al met tegenvallende resultaten. Flitshandelaren als IMC varen wel bij een beweeglijke markt met grote handelsvolumes, en daar ontbrak het vorig jaar nu juist aan.

Toch kan Goldman Sachs-baas Lloyd Blankfein zich niet zomaar verschuilen achter een ‘mixed operating environment’. De bankiers van Goldman Sachs mogen weliswaar sinds kort niet meer onbeperkt bellen met hun bedrijfstelefoon, maar analisten dringen aan op rigoureuzer maatregelen. Voor zelfgenoegzaamheid is geen ruimte, ook niet bij de meest befaamde zakenbank ter wereld.

Goudhaantje

Elf metrohaltes noordelijker beperkte James Gorman, topman van Morgan Stanley, zich tot tot tevreden algemeenheden. Daarbij plaatste hij de kanttekening dat zijn bank ‘zich realiseert dat het klimaat onzeker blijft’. En dat terwijl Morgan Stanley het onbetwiste goudhaantje was van het Amerikaanse bankencijferseizoen.

Gorman greep anderhalf jaar geleden hard in bij zijn afdeling vastrentende waardes, valuta en grondstoffen (FICC): een kwart van de werknemers verloor zijn baan. Die ingreep lijkt nu zijn vruchten af te werpen.

Want sinds het derde kwartaal van 2016 wordt er door de Amerikaanse grootmachten weer veel geld verdiend in de obligatiehandel. Na voorzichtig herstel in het tweede kwartaal van dat jaar verrassen de Amerikaans grootbanken nu al drie kwartalen op rij met onstuimige groei in het segment.

Groei is relatief

Die groei is natuurlijk relatief: de laatste resultaten worden vergeleken met de moeizame tijd die vooraf ging aan het herstel. Dat betekent dat ook de best presterende handelaren niet op hun lauweren kunnen rusten.

De aandelenmarkten lijken ondertussen wel erg tevreden achterover te leunen. Althans, dat vindt aandelenstrateeg Ronan Carr van Bank of America Merrill Lynch. Uit een maandelijkse rondgang bleek deze week dat fondsbeheerders massaal kapitaal overhevelen van Amerikaanse naar Europese aandelen.

Carr beziet het optimisme over Europa met de nodige argwaan. Het brede herstel van de winstgevendheid van Europese bedrijven is weliswaar aantrekkelijk, stelt hij, maar de onzekerheid is met de Franse verkiezingen van zondag groot. Oppassen geblazen, lijkt hij te willen zeggen. ‘De zelfgenoegzaamheid lijkt uitermate hoog.’

Angstbarometer

Ook een blik op de VIX leert dat beleggers weinig opschudding verwachten. Deze index van de Chicago Board Options Exchange wordt ook wel de ‘fear gauge’ of angstbarometer genoemd. De VIX is zo samengesteld dat hij de koersuitslagen die geïmpliceerd worden door prijzen van opties op de S&P 500 weergeeft. Sinds de eerste publicatie in 1993 heeft de VIX nog nooit zo’n rustig eerste kwartaal gekend als nu.

Het duiden van de stand van de VIX is notoir lastig. De index heeft geen voorspellende waarde, maar weerspiegelt de verwachting van handelaren. En die, zegt cio Lukas Daalder van Robeco Investment Solutions, wordt op zijn beurt gekleurd door de daadwerkelijk gerealiseerde volatiliteit. De laatste tijd is er veel te doen over het lage niveau van de index. Is het gebrek aan angst niet zelf reden tot angst?, vraagt Wall Street Journal-columnist Steven Russolillo zich af.

En de Financial Times signaleert een nog ironischer probleem: commentatoren vrezen dat er momenteel zo veel gespeculeerd wordt op lage volatiliteit (short gaan op de VIX) dat er, als de markten weer in beweging komen, grote verliezen dreigen – met een complex domino-effect als kers op de taart.

Altijd zijwaarts

 Dat er overnamepogingen zijn, zoals bij Unilever, duidt doorgaans op onderwaardering. Een zakenbankier spreekt van ‘een discount op lui management’.

Dat er overnamepogingen zijn, zoals bij Unilever, duidt doorgaans op onderwaardering. Een zakenbankier spreekt van ‘een discount op lui management’. Hollandse Hoogte

Je zou er bijna van gaan hopen dat de markten voor altijd zijwaarts blijven bewegen. Het geweeklaag van bankiers nemen we dan voor lief. Maar het zal toch niet dat de koersen weer stoïcijns blijven als, zeg eens wat, de Fransen zichzelf zondag met een keuze tussen extreemlinks en extreemrechts opzadelen?

Er zijn nog wel wat beleggers die voor beroering zorgen. Dat ondervinden Nederlandse bedrijven de laatste tijd bij herhaling aan den lijve. Terwijl Unilever, AkzoNobel en ASMI alle het idee hadden goed bezig te zijn, werd hun welbehagen ruw verstoord door buitenlandse belagers.

Buitenstaanders die aansturen op herstructurering hebben zeker niet per definitie gelijk. Maar opmerkelijk is dat Unilever en AkzoNobel zich toch gedwongen zien om snel in actie te komen. Daarbij komen ze met maatregelen die al jarenlang door analisten en beleggers geopperd worden. Overnamepogingen duiden doorgaans op onderwaardering. Een Londense zakenbankier zei onlangs tegen Het Financieele Dagblad wel een idee te hebben waar die vandaan komt: hij sprak van ‘een discount op lui management’.

Akzo-topman Ton Büchner laat zich niet opjagen door de activisten van Elliott, bleek woensdag bij de presentatie van zijn nieuwe strategie. Duidelijk is dat hij, net als Unilever-collega Paul Polman wat rechter op in de stoel zit. Misschien benijden ze de analisten van Deutsche Bank ondertussen – want saai is wel zo rustig.