Opinie | Korten is naar, maar geen bloedbad — artikel bevat een betaalmuur

Het verhaal van Adri van der Wurff bevat geen enkel (pensioen) zakelijk argument dat aantoont dat de pensioenfondsen die zich tegen kortingen verzetten ongelijk hebben. Zijn hele verhaal is daarom als retoriek te betitelen. De echte kern van het pensioenprobleem is de rekenrente. De overheid (DNB minister Koolmees) denken dat er de komende 40 jaar geen reel rendement op beleggingen verdiend kan worden. De pensioenfondsbestuurders als Jos Brocken en Doekle Terpstra denken dat er wel degelijk een redelijk rendement mogenlijk is, en dat je daarom nu niet hoeft te korten. Wie er gelijk heeft zal de toekomst uitwijzen. Maar het is opvallend dat de DNB en Koolmees niet in hun eigen standpunt geloven. Want als ze dat wel zouden doen, dan zouden ze nu pleiten voor een omslagstelsel in plaats van kapitaaldekking voor de pensioenen. Want bij een beleggingsrendement onder de inflatie geeft een omslagstelsel een waardevast pensioen tegen een lagere premie dan een kapitaalgedekt pensioen.

Beste heer Stolp,
Koolmees heeft aan de Commissie Dijsselbloem gevraagd met welk toekomstig rendement fondsen mogen rekenen: bijna 6%. Zoek maar op. Blijkbaar bent u ook verblind geraakt door de retoriek van de fondsbestuurders, want u snapt de functie van een rekenrente niet.

Beste heer Stolp,
Het enige dat ik in deze column wilde laten zien is dat “Het wordt een bloedbad” geen zakelijk argument is. Over hoe fondsen omgaan me het afdekken van hun verplichtingen etc heb ik andere columns geschreven.

Als je alle toekomstige pensioen toezeggingen eens als verplichting gaat waarderen door deze te vermenigvuldigen met 16,5 euro per 1 euro toezegging. En daarop ook de pensioenpremie op vaststellen.
Dan zijn er geen indexatie- en rente problemen meer. Bij rente 0%
Probeer het eens op:
http://www.Software-Pensioen.nl
De pensioenpremie wordt dan:
30,95 procent bij een opbouw percentage van 1,875 procent.
Of 28,875 procent premie bij 1,75 procent opbouw.
Die waarheid is nog nooit weer gegeven door DNB dat de pensioenpremie niet toereikend is vastgesteld voor pensioen opbouwers. Maw de jongeren worden niet te kort gedaan wel de suggestieve opmerking over pensioenen.
Dat is geen Trump opmerking maar wel mathematische onderbouwing.

HR van Heeckeren heeft blijkbaar allen die ene blz van het rapport Dijsselbloem gelezen met een verwacht aandelen rendement van bijna 6 %. Op de andere blz staat een verwacht obligatie rendement van bijna 0% en een lange termijn rente (UFR) die ook fors lager wordt. Verwacht rendement is bovendien alleen van belang voor de premie. De dekkingsgraad, en daarmee ook de kortingen , zijn gebaseerd op de ‘risico vrije’ rente en de UFR. Daar moeten de fondsen dus rekenen alsof er de komende 30 jaar geen rendement op beleggingen is. Nederland heeft de hoogste pensioen reserves per inwoner in Europa en wij gaan de pensioenen verlagen. In de meeste andere landen zijn nauwelijks reserves omdat ze met een omslagstelsel werken. En daar worden de pensioenen verhoogd omdat het goed gaat met de economie. En dan maar verbaasd zijn dat andere landen ons systeem niet over willen nemen.

Beste Adri,
In dit geval is DNB geen geheel neutrale arbiter, er is juist een (niet onderkend) belangenverstrengelingsprobleem. De politiek zou de toezichthouder daarom ook als toezichthouder moeten behandelen en niet als zeer invloedrijke partij en mede regelgever (een scheiding die sowieso belangrijk is bij de driehoek regelgever-toezichthouder-markt) . Hoe lager namelijk de rekenrente, hoe groter de kans dat op lange termijn DNB niet de schuld krijgt dat er iets fout is gegaan in het toezicht. Na het elimineren van deze belangenverstrengeling kunnen de resterende partijen in alle rust de discussie over de beste rekenrente weer een niveau hoger brengen.

Beste Gé Overdevest,
Er valt te discussiëren over de vraag of DNB een regelgevende functie heeft. Ik denk dat het wel meevalt. Het is niet ongebruikelijk dat een toezichthouder de ruimte krijgt om nadere / aanvullende eisen te stellen, zolang er maar gewerkt wordt binnen het geheel van de democratisch afgesproken toezichteisen. (Zij bepalen bijvoorbeeld zelfstandig hoe materiaal aangeleverd moet worden.) Zaken als het FTK en zelfs de parameters van de de commissie Dijsselbloem worden niet door DNB vastgesteld maar door de minister. Wel heeft DNB soms wensen voor wetgeving die ze ook – openbaar- aan de minister communiceren. Dat er belangen bij alle betrokkenen een rol spelen heb ik al eens in een column gezet en ik denk zeker dat en DNB en de minister en de sociale partners en de pensioenfondsbestuurders allemaal proberen niet de schuld te krijgen als het mis gaat – zoals nu bijna gebeurd is.

Beste Adri van der Wurff
Als oud financiële wetgevingsspecialist en toezichthouder ken ik de door jou beschreven ins en outs door en door, maar je mist het punt. De financiële wetgeving kent strenge belangenverstrengelingsregels en van de overheid en toezichthouders mag verwacht worden dat ze deze dan zelf ook streng toepassen. Zelfs buiten de financiële markt is het goed gebruik dat als je een botsend belang hebt, je afzijdig blijft dan wel uiterste terughoudendheid in acht neemt. Daar is hier geen sprake van. Zelfs als het een arbitrair onderwerp betreft (zie de brief van de 40 hoogleraren en de zeer diverse regelgeving in Europa m.b.t. de rekenrente) drukt DNB haar mening met zeer veel kracht naar voren. Het publiek denkt dat DNB er over gaat of “wel gelijk zal hebben”omdat het DNB is, maar zelfs professionele media en journalisten denken dat (zie “https://www.bnr.nl/nieuws/politiek/10395295/pensioendealtje-tussen-koolmees-en-knot”, in welk artikel waar men zelfs denkt dat DNB zou kunnen procederen tegen een besluit van het ministerie/de politiek). Essentiële regelgeving (we hebben het hier niet over lagere regelgeving waar jij aan refereert), moet op politiek niveau plaatsvinden, met een bescheiden rol voor alle andere partijen die op gelijke voet advies zouden kunnen geven.