Doorsneesystematiek inruilen voor degressieve pensioenopbouw onverstandig — artikel bevat een betaalmuur

Bas DIeleman veronderstelt impliciet dat iedereen z’n hele leven full-time (of hetzelfde part-timepercentage) werkt. Maar juist voor mensen die na een aantal jaren wat minder gaan werken (pappa- of mammadag, mantelzorg) blijven de nadelen van de doorsneesystematiek gelden. Ook voor vroegpensioen of deeltijdpensioen pakt de doorsneesystematiek slecht uit. Je bouwt in die laatste jaren immers veel rechten op, gesubsidieerd door andere deelnemers en het is dus onverstandig om in de laatste jaren minder op te bouwen.
Al met al: de nadelen van de doorsneesystematiek worden duidelijk gemaakt en er is een goed alternatief (degressieve opbouw, zodat de door “jongeren” ingelegde premies erg lang kunnen renderen). Waarom niet overstappen op het betere systeem? Natuurlijk zijn er (grote!) overgangsproblemen; laten we daar onze energie in steken.

Absoluut mee eens! Maar ook voor veel jongeren zal het afschaffen van de doorsneesystematiek veel nadeel opleveren. Dan gaat het om de groep jongeren die aan het begin van hun werkzame leven als gevolg van de flexibilisering te maken hebben met niet-aaneengesloten periodes van werk en vaak ook met een beperkt aantal uur. De andere groep betreft de jongeren, die als gevolg van de zorg voor kinderen, een bepaalde periode minder gaat werken. Bij het inruilen van de doorsneesystematiek voor een degressieve opbouw betalen genoemde groepen later de rekening, een veel grotere inkomensval bij pensionering dan thans het geval is.

Daarbij komt nog dat de trend van vast naar flexibel zijn langste tijd heeft gehad: Sinds een half jaar is er schaarste op de arbeidsmarkt voelbaar en deze zal vele jaren aanhouden. Werkgevers zullen zich fors moeten inspannen om mensen te werven en vooral te houden ! Derhalve….veel minder flexibele inzet en het probleem dat “Den Haag” een belangrijke aanleiding vond om het degelijke pensioenstelsel op de schop te nemen, verdwijnt als sneeuw voor de zon…..

Goede analyse en een goed voorstel. Hieruit blijkt maar weer dat het echte probleem de communicatie en de beeldvorming over pensioen is en niet het huidige pensioenstelsel.

Ik mis het argument van ‘nationale balansverkorting.’ Met de doorsneesystematiek is het voor jongeren veel minder aantrekkelijk (zodra mogelijk) om pensioenopbouw te gebruiken voor de financiering van een eigen woning. Afschaffing van doorsneesystematiek kan dus een bijdrage leveren aan vermindering van de hoge NL hypotheekschuld en daarmee de hoge volatiliteit van de NL economie door de huizenmarkt en de rentegevoeligheid daarvan (lage rente: goedkoop lenen maar juist minder (degressieve) pensioenopbouw voor financiering). Overigens noemde Klaas Knot een vergelijkbaar argument gisteren in Buitenhof.

Eindelijk een analyse op basis van feiten wat nu om allerlei redenen een niet-bestaand probleem is gaan heten. De kern is gelegen in de door zelf gekozen status van zzp’er en het niet aansluiten bij een pensioenfonds. De door velen aanbevolen oplossing van een andere opbouw van de pensioenvoorziening en door het Kabinet verplichten van zo’n systematiek lost dat probleem niet op en vergroot de genoemde problematiek. Dat in de reactie argumenten tegen handhaven van de doorsneesystematiek worden genoemd dat mensen kiezen voor minder arbeidsuren door partimebanen en vroegpensioen, is niet ter zake. Dergelijke keuzes maken staat een ieder vrij, maar dan de gevolgen afwentelen op anderen kan niet. Dank voor dit feitelijke analyseren van de situatie heer Dieleman.

Een lastig onderwerp om zuiver te bediscussieren.
Is de vrees dat de pensioenpot leeg is tegen de tijd dat jongeren met pensioen gaan gegrond? Nee.
Zal degressieve pensioenopbouw bijdragen aan draagvlak voor het pensioenstelsel onder jongeren? Ongetwijfeld, zeker in combinatie met potjes die het individuele pensioenvermogen tastbaar maken.

Vermindering in draagvlak onder (excusez le mot) ouderen hangt uiteraard sterk af van de mate waarin zij nadeel ondervinden van de overgang. Niets menselijks is ouderen vreemd: in plaats van in de discussie aan te geven bang te zijn dat ze financieel nadeel zullen ondervinden, trekken zij de behoefte van jongeren ter discussie:

“Het is een niet-bestaand probleem” – Dhr Zonneveld
“Afschaffen doorsneepremies is nadelig voor jongeren” – Dhr Witte
“De behoefte zal als sneeuw voor de zon verdwijnen” – Dhr Hamers
“Zolang je niet van beroep wisselt is er geen probleem” – Dhr Dieleman
“Per saldo verbetert het draagvlak niet” – Dhr Dieleman

Laten we de behoeftes, belangen en angsten in open discussie naast elkaar leggen, in plaats van het compenseren zoals in het artikel gebeurt met “per saldo” conclusies en de ontkenningen in de reacties.

Voor de geïnteresseerden is het zinvol om de hieronder vermelde ‘links’ te activeren. Het zal een buitengewoon verhelderende kijk geven op de motieven waarmee de overheid tracht haar belangen als werkgever te dienen. Het is een illusie te denken dat de overheid uit oprechte zorg voor de werkenden en de gepensioneerden het huidige pensioenstelsel wil “hervormen”; de overheid wil dit koste wat het kost uit puur eigenbelang.

Degenen die bij realisatie van de plannen van de overheid op termijn zullen ervaren wat deze “hervorming” inhoudt, zullen onze kinderen en kleinkinderen zijn. De kans is reëel dat zij de pensioen-armoedzaaiers van de toekomst dreigen te worden.

• https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2015/06/01/rapport-eenvoud-loont-interdepartementaal-beleidsonderzoek-naar-de-doelmatigheid-van-pensioengelden-in-de-collectieve-sector
Na lezing van dit rapport zal het duidelijk zijn geworden waarom de overheid al jaren zich inzet voor de sloop van het huidige pensioenstelsel, uitgevoerd door non-profit pensioenfondsen.
Alleen……sloop klinkt niet aardig, dus spreekt de overheid over “hervorming”.
• http://www.mejudice.nl/artikelen/detail/wat-is-er-eigenlijk-mis-met-ons-pensioenstelsel-niet-veel
In dit artikel legt emeritus hoogleraar Bernard van Praag in ‘Jip- en Janneke-taal’ uit wat de overheid (en de verzekeringssector) nadrukkelijk verzuimen te vertellen: te weten: hoe pakt de ‘hervorming’ van het pensioenstelsel feitelijk uit..
• http://www.handejong.nl/bismarck-lezing-de-hervorming-van-een-goed-stelsel/
In deze lezing geeft Han de Jong, Hoofdeconoom van de ABNAMRO-bank, op luchtige wijze weer welke effecten zich voordoen als de plannen die de overheid heeft met betrekking tot “hervorming” van het pensioenstelsel, werkelijkheid worden.
Citaat:
“Een genoemd voordeel van persoonlijke potten is verder dat het individuele keuzes mogelijk maakt en veel meer maatwerk. Dat klinkt aantrekkelijk, maar er zit een addertje onder het gras. In zijn rapport van 2015 schrijft de SER letterlijk: ‘Ervaringen in het buitenland laten zien dat veel keuzevrijheid op het gebied van pensioenopbouw over het algemeen leidt tot fors lagere pensioenen'[6].”
“Een mogelijkheid tot maatwerk die expliciet wordt genoemd, is het opnemen van een bedrag ineens (lump sum) op het moment van pensionering. Uiteraard leidt dat tot een lager pensioen daarna. Ik heb daar geen mening over, maar zou willen waarschuwen voor te veel keuzemogelijkheden. Daar komen ongelukken van.”
Lees vooral paragraaf IV: conclusies en losse flodders.
• http://www.mejudice.nl/artikelen/detail/50plusvoorstel-voor-een-bodem-in-de-rekenrente-verdient-serieuze-behandeling
Alweer een doorwrocht artikel van Bernard van Praag; ditmaal weerlegt hij de onzinnigheid van de marktrente die door de overheid – tegen beter weten in – in stand wordt gehouden, en die de basis vormt waartegen pensioenfondsen hun pensioenverplichtingen moeten waarderen.
De term marktrente suggereert iets wat er niet is. De rente, die nu verplicht is voor pensioenfondsen om hun pensioenverplichtingen te waarderen, is afgeleid van de interbancaire swap rente. Dit type rente is usance op een financiële markt waarop geen enkel pensioenfonds belegt en waartegen nog nooit een collectief pensioencontract is overgedragen. Kortom: deze maatstaf voor de waardering van pensioenverplichtingen deugt niet en is misleidend.

De rente blijft voorlopig laag. De pensioenpremie is al jaren véél te laag. Dus onmiddellijk stoppen met nieuwe vaste toezeggingen, juist aan jongeren. Deze zullen een steeds groter deel van de reserves gaan opslokken dan wel voor grotere deficit gaan zorgen. Het voordeel van de ouderen de doorsneepremie weegt hier niet tegen op.
Ook het verstrekken van goedkope hypotheken aan jongeren (leuk voor hen) is een last voor de ouderen. De premiepotjes van de jongeren zijn immers gering. Het rendement op korte termijn zal dalen: jammer voor de ouderen. Als over een aantal jaren de rente dan weer stijgt, zijn het de jongeren die daarvan onevenredig veel profiteren, tenzij we allemaal 100 worden.

Wie heeft nog een truc, die niet zo “transparant” (qua gevolgen) is?