Nederlandse pensioenfondsen beleggen circa 20% van hun vermogen in eigen land. Dat is veel in relatie tot de omvang van de Nederlandse economie. Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen Gisella van Vollenhoven is sceptisch over verhoging van dat percentage.

Van Vollenhoven zei dit woensdag op een Netspar/APG-bijeenkomst over duurzaam beleggen. ‘Nederlandse pensioenfondsen hebben een grotere home bias dan pensioenbeleggers in andere landen. Ze beleggen zo’n 20% in Nederland, volgens cijfers van de OESO. Dat is veel, als je bedenkt dat Nederland 1% is van de wereldeconomie. In andere landen is dat verschil minder groot.’
De waarschuwing van Van Vollenhoven staat op gespannen voet met de oproep van politici om meer in Nederland te beleggen om bijvoorbeeld de energietransitie te financieren. ‘Te veel beleggen in Nederland is een risico, omdat fondsen dan erg gevoelig worden voor Nederlandse economische cycli. Als het slecht gaat met Nederland, dreigt een ‘‘triple whammy’’: deelnemers raken hun baan kwijt, hun huis staat onder water en de pensioenpremies stijgen of het pensioen daalt’, aldus de DNB-divisiedirecteur.
Van Vollenhoven wilde geen harde grens noemen voor een maximaal percentage Nederlandse beleggingen. ‘Dat verschilt van fonds tot fonds en is in eerste instantie een verantwoordelijkheid van het bestuur.’
Duurzaam beleggen
De divisiedirecteur vindt gerichtheid op Nederland ook iets anders dan meer duurzame beleggingen in het algemeen. ‘Meer groene beleggingen leidt niet tot minder diversificatie’.
Meer duurzaam beleggen kan bovendien sommige risico’s inperken. Van Vollenhoven: ‘Denk aan beleidsschokken. Zo moeten alle vastgoedbeleggers in 2023 een energielabel hebben van ten minste C. Dat is een risico voor beleggers die niet weten welke energielabels hun vastgoed nu hebben. Andere mogelijke risico’s zijn overheidsmaatregelen om het gebruik van bijvoorbeeld diesel af te remmen.’
Minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken was het eerste uur van de bijeenkomst ook aanwezig, ondanks het intensieve overleg over het pensioenakkoord in Den Haag. Hij stelde dat pensioenfondsen een belangrijke rol kunnen spelen bij de financiering van de verduurzaming van de economie. ‘Maar de overheid moet dat niet opleggen. Dat moeten sociale partners en deelnemers zelf bepalen. Het enige wat van overheidswege verboden is, is beleggen in clustermunitie. Het is niet de bedoeling dat we bijvoorbeeld ook beleggen in tabak gaan verbieden, zeg ik u als roker’, aldus de minister.
Als voorbeeld van een belegging die de verduurzaming van Nederland kan bevorderen, noemde Koolmees het isoleren van de circa zevenduizend schoolgebouwen die Nederland telt. ‘Het probleem is dat al die scholen een eigen bestuur hebben en vaak geen eigenaar zijn van het gebouw. Dit is een van de zaken waar Wouter Bos met Invest-NL mee aan de slag gaat.’
Nobelprijswinnaar Lars Peter Hansen
De bijeenkomst over duurzaam beleggen was georganiseerd in verband met de toekenning van een eredoctoraat aan de Universiteit van Tilburg aan de Amerikaanse hoogleraar Lars Peter Hansen. Hij kreeg in 2013 de Nobelprijs voor de economie.
Hansen wees in zijn presentatie vooral op de zwakke kanten van modellen die economen en beleidsmakers gebruiken. ‘We weten bijvoorbeeld niet of we het juiste model gebruiken. Bovendien hebben de mensen en bedrijven in het model te maken met onzekerheid over de toekomst. Het is moeilijk in een model te vatten hoe ze daar op reageren.’
Pensioenfondsen stimuleren groen te gaan beleggen, vindt Hansen geen goed idee. ‘Dat is een nogal indirecte manier bepaalde doelen te bereiken. Als de overheid de uitstoot van broeikasgas wil verlagen, moet de CO2-belasting omhoog. Dit is niet de taak van pensioenfondsen.’
U moet ingelogd zijn en een geldig abonnement hebben om een reactie te plaatsen.