Shell Pensioenfonds gaat in zijn beleid voor verantwoord beleggen nadruk leggen op vier duurzame ontwikkelingsdoelen (sdg’s) van de VN, waaronder ‘klimaatactie’ en ‘betaalbare en duurzame energie’. De precieze invulling in de beleggingen is nog niet duidelijk.
De sdg ‘betaalbare en duurzame energie’ is blijkens een enquête favoriet bij de deelnemers. ‘Deze sdg wordt gezien als het meest aantrekkelijk en passend bij Shell’, staat in het jaarverslag van het fonds, dat €31 mrd onder beheer heeft.
De andere twee geselecteerde sdg’s zijn gendergelijkheid en ‘duurzame steden en gemeenschappen’. Ook dat vinden de deelnemers ‘thema’s die heel erg passen bij Shell’, meldt het jaarverslag.
Een woordvoerder van het fonds geeft geen verdere toelichting bij de redenen waarom precies voor deze sdg’s is gekozen.
Frappant
De selectie van met name de sdg ‘klimaatactie’ is frappant, gezien de rechterlijke uitspraak van vorige week dat Shell zijn CO2-uitstoot versneld moet terugbrengen. De nadruk die Shell Pensioenfonds gaat leggen op klimaatactie en duurzame energie betekent niet dat het die uitspraak ondersteunt. Een woordvoerder laat namens het pensioenfonds weten de uitspraak ‘teleurstellend’ te vinden. Tegen de uitspraak verwacht Shell beroep in te stellen, schrijft de woordvoerder. ‘Wat dit betekent voor het pensioenfonds, is op dit moment te vroeg om te zeggen.’
Het pensioenfonds van Shell blinkt ook niet uit in ambitie op het gebied van klimaat. Het heeft als doel om de CO2-uitstoot van een deel van de aandelenportefeuille met 10% te verminderen.
Andere grote ondernemingspensioenfondsen, zoals ABN Amro en KPN, hebben (veel) ambitieuzere reductietargets. Zo verlaagt pensioenfonds ABN Amro de CO2-uitstoot van de aandelenportefeuille met 50%, terwijl pensioenfonds KPN mikt op 35%.
Het Shell Pensioenfonds antwoordde niet op de vraag, of het CO2-doel nog aangepast zal worden, gezien de focus op de sdg klimaatactie.
Kritiek verantwoordingsorgaan
Het verantwoordingsorgaan is kritisch op het nieuwe mvb-beleid van het Shell Pensioenfonds. Het wil dat het fonds duidelijk maakt hoe de vier geselecteerde sdg’s vorm krijgen in het beleggingsbeleid. De sdg’s zijn in 2019 al geselecteerd door het bestuur, waarna ze ter toetsing zijn voorgelegd aan deelnemers.
Het bestuur zegt de aanbeveling van het verantwoordingsorgaan ter harte te nemen, maar blijft tamelijk algemeen over de invulling van de vier sdg’s.
‘De door het bestuur geselecteerde duurzaamheidsthema’s worden de komende jaren via een mix van maatregelen en instrumenten ingevuld’, meldt het bestuur. Zo worden vier thema’s ‘vertaald in het due-diligencebeleid en de managerselectie’.
Daarnaast worden de vier uitverkoren sdg’s toegepast in het engagementbeleid van het fonds. Ze zijn vorig jaar opgenomen in het engagementplan van Hermes EOS, dat namens het fonds engagement voert met bedrijven. Ook heeft SAMCo, de vermogensbeheerder van het Shell Pensioenfonds, twee medewerkers aangesteld die zich met de uitvoering van het mvb-beleid gaan bezighouden. ‘Hierdoor is esg echt verweven in onze beleggingsactiviteiten’, stelt het pensioenfonds in zijn jaarverslag.
Het fonds wil tegenover Pensioen Pro niet specifieker toelichten hoe het de vier thema’s in het beleggingsbeleid verwerkt. Een woordvoerder voegt wel toe dat het gaat om ‘een proces dat geleidelijk over tijd wordt gerealiseerd.’
Shell Pensioenfonds heeft afgelopen jaar drie bedrijven verkocht, nadat een engagementtraject onvoldoende resultaten opleverde. Volgens een woordvoerder betreft het bedrijven die ‘door meerdere ratingagencies worden geassocieerd met controverses’. Om welke bedrijven het gaat, wil het fonds niet zeggen.
Shell Pensioenfonds blij met hedgefondsen
Hedgefondsen zitten vanwege hun hoge kosten en over het algemeen tegenvallende rendementen in het verdomhoekje. Veel pensioenfondsen hebben de afgelopen jaren dan ook afscheid genomen van de beleggingscategorie.
Maar Shell Pensioenfonds is wél tevreden met zijn hedgefondsbeleggingen, waarop in 2020 een nettorendement van 8,8% werd gehaald. ‘Hedgefunds springen eruit’, aldus cio Arnold Gast in het jaarverslag. ‘Er wordt vaak gediscussieerd over het nut ervan, maar in 2020 hebben ze dankzij een hoog absoluut rendement een belangrijke bijdrage aan de stabiliteit en hoogte van ons beleggingsresultaat geleverd.’
Het totaalrendement van SSPF kwam uit op 4,5%. Dat is 0,2 %-punt hoger dan de benchmark die het fonds hanteert. De enige beleggingscategorie waarop een negatief rendement werd gehaald was vastgoed (-4,7%). Als gevolg van de coronacrisis staan met name de waarderingen van winkelvastgoed extra onder druk.
Kosten
Het verantwoordingsorgaan heeft ook kritiek op de hoogte van de uitvoerings- en vermogensbeheerkosten ‘in absolute en relatieve zin’ en over het ontbreken van een doelstelling op dit gebied. Ook worden de beleggingsresultaten ‘teleurstellend’ genoemd omdat ze niet hebben geleid tot het kunnen realiseren van de indexatieambitie over 2020 (zie kader).
De pensioenbeheerkosten stegen inderdaad fors in 2020, met €22 per deelnemer naar €282. SSPF wijt de kostenstijging aan een combinatie van het teruglopende aantal deelnemers (-3%) en een stijging van met name de investeringen in deelnemerscommunicatie. De vermogensbeheerkosten daalden in 2020 met €11 mln naar €231 mln. Dit is 0,75% van het vermogen onder beheer, volgens SSPF in lijn met de peer group. De pensioenbeheerkosten van het pensioenfonds liggen iets boven het gemiddelde. ‘Dit komt met name door hogere kosten voor bestuursondersteuning. De hogere kosten worden als passend gezien, daar het fonds sterk hecht aan een goede dienstverlening.’