Het is met name te danken aan grote Nederlandse pensioenbeleggers dat oliebedrijven ook naar de uitstoot van hun klanten zijn gaan kijken. Dat zegt Mark van Baal, oprichter van activistische belegger Follow This.
Dat zei hij vorige week donderdag op een esg-congres van Pensioen Pro in Rotterdam. Nederlandse pensioenbeleggers waren de eerste grote beleggers die zijn aandeelhoudersresoluties steunden, aldus Van Baal, die sinds 2015 met Follow This probeert de koers van fossiele bedrijven te veranderen. In die resoluties riep Follow This eerst alleen Shell en later ook andere beursgenoteerde concerns op hun beleid in lijn te brengen met het Parijse klimaatakkoord uit 2015. De steun voor de resoluties is sindsdien enorm toegenomen.
Eenzame danser
Mark van Baal begon in 2015 met Follow This. Hij stopte als klimaatjournalist en ging in zijn eentje aan de slag als activistische belegger. ‘Mijn vrouw wees me op een filmpje op YouTube. Daarop zie je aan jonge op een festival alleen dansen.
Op den duur krijgt hij een paar medestanders. Na verloop van tijd staat iedereen te dansen. Je kunt als individu iets in beweging zetten, was mijn conclusie. Je moet het voor lief nemen dat je in het begin wordt uitgelachen. Het is vooral van belang in het begin een paar mensen te krijgen die zich aansluiten. Dat is gelukt. Het begon met een paar vermogende particulieren die aandelen Shell kochten.’ Nu telt Follow This acht medewerkers en steunt een groot aantal institutionele beleggers de organisatie.
Van Baal ziet met lede ogen aan dat de successen onder druk staan die hij de afgelopen tijd heeft geboekt. De gestegen olieprijs heeft een slechte invloed op olie- en gasbedrijven, merkt de voormalig klimaatjournalist. ‘Het zelfvertrouwen is weer helemaal terug bij fossiele bedrijven. Ze zien de hoge prijs als een goed argument om weer te gaan speuren naar olievoorraden, terwijl ze moeten inzetten op de energietransitie.’
Ook bij beleggers ziet Van Baal een ongewenste ontwikkeling. ‘Sommige gaan mee in het lobbyverhaal van oliebedrijven dat we nu vanwege de oorlog in Oekraïne andere prioriteiten hebben dan de energietransitie. BlackRock steunde vorig jaar onze resoluties. Dit jaar niet.’
Van Baal zette in 2015 activistisch belegger Follow This op. Zijn plan Shell te bewegen zich op de energietransitie te storten, werd met een welwillende glimlach ontvangen. ‘Sympathiek initiatief’, was de meewarige reactie. Van Baal was sindsdien een vaste verschijning op de aandeelhoudersvergaderingen van oliebedrijven. ‘Bestuurders dachten “we moeten die man aanhoren, en dan kunnen we weer over op de orde van dag”.’
Deze inhoud is beschikbaar na het accepteren van de social media cookies.
Bekijk op YouTube. Opent in een nieuw venster
Eigenaren
Van Baal richt zijn pijlen exclusief op de eigenaren van fossiele concerns. ‘Dat is de enige partij waar ze naar luisteren. Ze luisteren niet naar overheden. Die bewerken ze juist met lobbyisten. Klanten hebben weinig invloed. Die hebben weinig keus. Ze kunnen alleen hun tank volgooien.’
Het Nederlandse Actiam was de eerste belegger die zijn nek uitstak en voor de resolutie stemde in 2016. ‘Reken maar niet dat je dat in dank wordt afgenomen’, aldus Van Baal. ‘Shell belt je baas met de mededeling dat dit niet goed is voor de onderlinge verhoudingen.’
In 2016 stemde slechts 3% van de aandeelhouders voor de klimaatresolutie. ‘Dat is een laag percentage, maar wel een breuk met het verleden. Voorstellen van het management werden met bijna 100% van de stemmen aangenomen’, zegt Van Baal.
Het volgende jaar verdubbelde het percentage en die trend zette door. Steeds meer grote beleggers haakten aan bij Follow This. Dat had resultaat volgens Van Baal. Oliebedrijven die tot voor kort bij hoog en laag beweerden dat ze niet verantwoordelijk waren voor de uitstoot van hun klanten, gingen die zogeheten scope-3-emissies toch meenemen in hun berekeningen.
Niet uitstappen
Van Baal meent dat belegd blijven in de fossiele sector op den duur meer klimaatwinst oplevert dan uitstappen zoals PME, ABP en enkele andere fondsen onlangs hebben gedaan. ‘Ik denk dat bij fossiele bedrijven de vlag uit ging, toen ze hoorden dat kritische beleggers hun aandelen verkochten. In plaats daarvan komen minder kritische beleggers aan boord. Dat vermindert de noodzaak te veranderen.’
Een aantal andere fondsen zoals PGGM en PMT overweegt deze stap. Ze hebben de fossiele bedrijven een ultimatum gesteld. Als ze niet binnen twee jaar serieuze reductieplannen kunnen tonen, gaan hun aandelen in de verkoop. Van Baal pleit voor een andere aanpak. ‘Laat die fondsen hun obligaties in die bedrijven verkopen, maar niet hun aandelen. Dan investeren ze minder in fossiel, maar houden ze wel invloed.’
Volgens Van Baal is de omslag bij de pensioenbeleggers te danken een enkele individuen die hebben gepleit voor deze stap. ‘Ze hebben de rest van de organisatie vaak weten te overtuigen met financiële argumenten. Als fossiele bedrijven niet inzetten op de energietransitie, gaan ze over dertig jaar failliet. Grote probleem daarbij is dat ze de rest van de wereld meeslepen in hun neergang. Een lange-termijnbelegger denkt na over dat soort zaken.’
Het argument dat APG en PME gebruiken dat ze zich meer gaan richten op de gebruikers van fossiele brandstoffen vindt geen weerklank bij Van Baal. ‘Ze gaan mee in de redenering van oliemaatschappijen dat ze niets kunnen doen aan de CO2-uitstoot van hun klanten. Olie- en gasbedrijven zijn nodig voor de de energietransitie. Ze moeten het geld dat ze verdienen, steken in hernieuwbare energiebronnen.’