Fondsen die een indexatiebesluit nemen op basis van de prijsontwikkeling in september of oktober kunnen de pensioenen waarschijnlijk niet verhogen, verwachten consultants. Zij denken dat er die maanden deflatie is.
De inflatie is de afgelopen maanden scherp gedaald. Bedroeg de inflatie in oktober 14,5% op jaarbasis, in mei was dat al gezakt tot 6,1%. Op dit moment is de inflatie nog positief, maar dat zal komende maanden veranderen, verwacht Marc Heemskerk van Mercer.
Hij kijkt daarvoor naar de prijsindex van het Centraal Bureau voor de Statistiek. ‘Die staat nu op ongeveer 125. In oktober vorig jaar stond die op 128 en in september op 127. De prijzen moeten komende tijd best veel omhoog wil je geen deflatie hebben in september en oktober. Dat betekent dat fondsen die voor indexatie september of oktober aanhouden te maken krijgen met deflatie.’
Fondsen kunnen niet zomaar een andere referentiemaand kiezen. De cijfers moeten namelijk op elkaar aansluiten, legt hij uit.
Marc Stougie van Sprenkels wijst er ook op dat de prijsindex nu lager is dan september vorig jaar. ‘Gemeten vanaf september tot eind mei hebben we nu al te maken met een deflatie van 1,87%. Wij houden daarom zeker rekening met een deflatiescenario en vragen daar aandacht voor bij onze klanten. Veel fondsen hebben daarvoor namelijk niets in hun beleid opgenomen.’
Het CBS heeft onlangs de meetmethode voor de prijsontwikkeling en de inflatie veranderd. De oude methode hield er geen rekening mee dat veel Nederlanders een vast energiecontract hadden en daarmee niet meteen te maken kregen met stijgende energielasten.
Het gevolg was dat de inflatiecijfers in 2022 te hoog uitkwamen. Dit voorjaar was de inflatie een aantal maanden juist lager dan die zou zijn met een meetmethode die wel rekening houdt met de lopende energiecontracten.
De wijziging van de meetmethode van het CBS heeft geen invloed op de inflatiecijfers op dit moment. De prijzen zijn zowel volgens de oude als de nieuwe methode namelijk ongeveer even hoog. Wat wel impact heeft is dat het CBS heeft besloten de nieuwe methode niet met terugwerkende kracht toe te passen. Had het statistiekbureau dat wel gedaan, dan was de prijsindex vorig jaar oktober niet 128 maar 121 geweest. De kans op deflatie zou dan de komende maanden een stuk kleiner zijn.
Stougie benadrukt dat fondsen de pensioenen niet mogen verlagen in deflatiescenario’s en dat ook niet zullen doen. ‘Ze zouden wel toeslagachterstanden kunnen verkleinen, of volgend jaar een verrekening kunnen doen. De vraag wat ze gaan doen leggen wij nu neer bij klanten.’
John Kerstens, voorzitter van de Koepel Gepensioneerden, vindt dat fondsen niet zomaar zouden moeten beslissen dat de indexatie dit jaar uitkomt op 0%. ‘Wat ons betreft moet bij de overwegingen omtrent indexatie ook worden betrokken dat op veel plekken vorig jaar niet maximaal is geïndexeerd. Daardoor is koopkrachtverlies opgetreden.’ De gelegenheid moet worden aangegrepen om de pensioenen te verhogen en zo indexatieachterstanden in te lopen, vindt hij.
Heemskerk van Mercer verwacht dat veel fondsen dit echter niet kunnen doen, omdat de dekkingsgraad daarvoor te laag is. Hij ziet dat het omslaan van de hoge inflatie in deflatie in de sector voor opluchting zorgt. ‘Ik merk dat cao-partners zeggen ‘wees terughoudend met indexatie’. Zij vinden het belangrijk dat er straks een goede invaardekkingsgraad is zodat ze solidariteitsreserves kunnen vullen en compensatie kunnen geven voor afschaffing van de doorsneesystematiek. Dat is belangrijker dan die paar procent indexatie.’
