Rechter vernietigt instemming DNB met fusie Aegon-Optas — artikel bevat een betaalmuur

DNB is ten onrechte akkoord gegaan met de overdracht van rechten van pensioenverzekeraar Optas naar Aegon, aldus de rechter. Reden is onder meer dat geplaatste advertenties onvoldoende waren om polishouders te informeren.

Dat blijkt uit twee uitspraken die de meervoudige kamer van de rechtbank Rotterdam deze week heeft gedaan in rechtszaken van enkele tientallen polishouders tegen DNB.

De zaken draaien om de overdracht in 2019 van rechten van tienduizenden deelnemers van pensioenverzekeraar Optas aan Aegon zelf. Optas, dat veel pensioenen van havenwerkers in de boeken had, was op dat moment een dochterbedrijf van Aegon, na een overname in 2007.

Tegen overdracht, via een juridische fusie van Aegon en Optas, bestonden indertijd bedenkingen. Zo had vakbond FNV Havens gewezen op een fiscaal nadeel, doordat Aegon niet kan profiteren van een lagere bronbelasting op bepaalde beleggingen, wat Optas wel kon. Dit zou naar schatting €750.000 per jaar aan netto rendement schelen, wat vooral ten nadele zou zijn van de deelnemers met beschikbare-premieregelingen.

DNB besloot echter in te stemmen met de fusie. De bezwaren verklaarde DNB niet-ontvankelijk. Na succesvol beroep bij de rechter en de Centrale Raad van Beroep, verklaarde DNB de bezwaren ongegrond.

In het beroep tegen dat laatste klaagden eisers dat DNB relevante stukken voor hen geheim had gehouden, en dat de polishouders ook niet duidelijk zijn gewaarschuwd over het voorgenomen besluit, zodat ze geen reële mogelijkheid hadden tot verzet.

Krant

De rechtbank was dat met ze eens. Een aankondiging van het plan in de Staatscourant en enkele dagbladen was onvoldoende om de polishouders te bereiken. ‘Het is immers een feit van algemene bekendheid dat een minderheid van alle Nederlanders een landelijk dagblad leest’, staat in het vonnis. De Staatscourant wordt al helemaal door weinig polishouders gelezen, constateert de rechtbank. Zij meent dat DNB Aegon had moeten opdragen om alle polishouders persoonlijk aan te schrijven.

De brieven die Aegon wel stuurde hebben niet alle polishouders bereikt, kwamen deels aan het einde van de verzetstermijn binnen en wezen ook niet altijd op de mogelijkheid om in verzet te komen tegen de fusie.

DNB is ook tekortgeschoten bij het toezicht op objectiviteit en evenwichtigheid van de tekst in de advertenties, stelt het vonnis. In de advertenties ontbrak informatie over de voldoende, maar wel lagere solvabiliteit van Aegon versus Optas en over de fiscale voordelen die Aegon niet genoot en Optas wel. Die informatie had reden kunnen zijn voor verzet door de polishouders.

Het niet ter inzage geven van relevante stukken – het vonnis vermeldt niet welke dit precies zijn – rekent de rechtbank DNB ook zwaar aan. ‘Een schending van het inzagerecht’. Daarom vernietigt zij het besluit.

Reacties

‘Een voor DNB ongunstige en tegenvallende uitspraak’, reageert een woordvoerder van de toezichthouder. ‘We bestuderen de uitspraak en de implicaties. Hoger beroep zullen we in onze afweging meenemen.’ DNB heeft verder geen inhoudelijk commentaar.

Aegon spreekt van een ‘een juridische situatie’, maar stelt dat de uitspraak van de bestuursrechter ‘geen invloed heeft op de geldigheid van de fusie’.

De verzekeraar wijst op een uitspraak van de rechtbank Den Haag in een andere, civiele zaak. Daarin werd terugdraaien van de fusie geëist. ‘(…) de rechtbank (is) van oordeel dat, ook wanneer het instemmingsbesluit van DNB zou worden vernietigd, dit de rechtsgeldigheid van de fusie niet aantast’, aldus die uitspraak.

Tegen dat vonnis is echter hoger beroep ingesteld: in mei is er een zitting. ‘Instemming is een conditio sine qua non voor de fusie. Het kan niet zo zijn dat de fusie blijft bestaan, als instemming is herroepen’, laat advocaat Florence Schoonderwoerd weten. DNB heeft de rechten van polishouders ‘met voeten getreden’ bij de instemmingsprocedure, zegt ze.

Wtp

Anton van Leeuwen, advocaat in een van de zaken bij de rechtbank Rotterdam, laat weten dat zijn cliënten niet per se de fusie willen torpederen, maar vooral schadevergoeding van het fiscale nadeel willen. Hij wil daar geen bedrag bij noemen.

‘Deze uitspraak sterkt me in de gedachte, dat de keuze om de rechtsbescherming rondom het invaren in Wtp volledig te schrappen onbegrijpelijk is’, voegt Van Leeuwen daaraan toe. ‘Het individueel bezwaarrecht is afgeschaft, evenals de mogelijkheid om tegen de instemming van DNB een bestuursrechtelijke procedure te voeren. Een instemming die DNB niet op schrift hoeft te stellen en niet hoeft te motiveren.’ Uit de Optaszaak blijkt dat het niet vanzelfsprekend is dat de belangen van deelnemers aldus voldoende worden beschermd, meent Van Leeuwen. ‘Ik druk me dan voorzichtig uit. Daarom is een bestuursrechtelijke rechtsgang belangrijk.’