Brede standaardindex raakt uit de gratie — artikel bevat een betaalmuur

Pensioenfondsen stappen over op eigen indices om hun passieve beleggingsbeleid meer in lijn te brengen met hun specifieke duurzame ambities. Dat kan tegen relatief lage kosten.

Dat kwam naar voren tijdens het slotpanel van het Beleggersberaad van Pensioen Pro gisteren in Rotterdam.

Het debat ging over de aloude tegenstelling tussen de actieve en passieve beleggingsaanpak in relatie tot duurzaamheid. Uit een enquête van Pensioen Pro blijkt dat fondsen daarover verdeeld zijn. Zo’n 40% vindt dat passief en duurzaam goed samengaan, terwijl eenzelfde percentage meent dat esg beter gediend is met een actieve benadering.

‘De definitie van passief beleggen is een index volgen’, zei Lukas Daalder van BlackRock. ‘Zo bezien zijn passief beleggen en duurzaamheid goed te combineren. Er zijn tal van indices die zijn samengesteld op basis van esg-criteria.’

PME is een voorbeeld van een fonds dat de brede MSCI-index heeft ingeruild voor een eigen index die meer rekening houdt met esg-factoren. ‘Die eigen index zijn we stap voor stap aan het verbeteren’, zei Marcel Andringa, uitvoerend bestuurder bij PME. ‘We begonnen met de bedrijven met de hoogste esg-score in hun sector. Dat verfijnen we verder. Hierdoor daalt het aantal ondernemingen in de index verder.’

Ook pensioenfonds Detailhandel heeft een eigen index ontwikkeld. ‘De deelnemer is in de afgelopen jaren veranderd. Vroeger vroegen ze hoeveel rendement we hadden behaald. Nu vragen ze ook hoe we dat hebben gedaan’, zei André Snellen, voorzitter van Detailhandel. ’Een belangrijk uitgangspunt bij onze index is dat deelnemers niet meer betrokken willen zijn bij bepaalde economische activiteiten. Wij gaan daarbij uit van de vier sdg’s die onze deelnemers belangrijk vinden. Een grote groep vindt dat die aanpak iets mag kosten. Tien jaar geleden mocht duurzaam beleggen niets kosten.’

De eigen benchmarks van de fondsen kunnen in de loop der tijd veranderen omdat bedrijven bijvoorbeeld hogere of lagere esg-scores krijgen. ‘We zien zo’n verandering niet als actief beleggen’, zei Snellen. ‘Het is te vergelijken met traditionele indices. Die worden ook regelmatig aangepast omdat de marktkapitalisatie van bedrijven verandert. Er komen bedrijven bij en er vallen bedrijven af.’ Daalder: ‘Bij een duurzame index verandert de samenstelling ook alleen is dat het gevolg van andere criteria dan bij een reguliere index.’

Kosten

Een belangrijke reden de afgelopen jaren voor fondsen om over te stappen op passief beleggen waren de kosten bij actieve fondsen. ‘Ook bij op maat gemaakte indices liggen de kosten lager dan bij actieve fondsen’, zei Daalder.

Hoewel Sander Zondag van beleggingsfonds Obam overtuigd is van de voordelen van actief beleggen, vindt hij dat de opkomst van indexfondsen wel een positief effect heeft gehad. ‘De kosten die actieve fondsen rekenen zijn hierdoor onder druk komen te staan. Een actief fonds kon vroeger 1,5% in rekening brengen. Dat kan niet meer. Bovendien is het extreem lastig met zulke hoge kosten om indexfondsen te verslaan. Van die kostendaling profiteren alle beleggers.’