Veel fondsen kunnen paar procent indexatie geven ondanks 0% inflatie — artikel bevat een betaalmuur

Pensioenfondsen die gebruik maken van de versoepelde indexatieregels mogen bij de bepaling van de indexatie niet alleen kijken naar de inflatie in de afgelopen periode, maar ook naar de indexatie die ze vorig jaar verleenden.

Die bredere blik biedt fondsen de ruimte de pensioenen toch iets te verhogen ondanks 0% of zelfs negatieve inflatie vergeleken met een jaar geleden. Dat zeggen diverse diverse deskundigen uit de pensioensector.

Een van hen is Ger Jaarsma, voorzitter van de Pensioenfederatie. Eerder waarschuwden actuarissen nog dat pensioenfondsen die als referentieperiode september/september of oktober/oktober hanteren de pensioenen niet kunnen verhogen omdat de consumentenprijsindex (cpi) van het CBS in de periode 0% was of zelfs negatief uitvalt.

‘Pensioenfondsen hebben onder de versoepelde indexatieregels ook de mogelijkheid niet verstrekte indexatie uit het voorgaande jaar te betrekken bij hun afweging’, aldus Jaarsma. Dit is vooral van belang voor fondsen die eind september of eind oktober als leidraad gebruiken. Deze fondsen werden eind september of oktober vorig jaar geconfronteerd met een extreem hoge inflatie van rond 17%. Vergeleken die top in de inflatie-ontwikkeling zijn de prijzen een jaar later niet gestegen of zelfs licht gedaald.

Ruimte

Als die september- en oktoberfondsen alleen kijken naar de jaar-op-jaar inflatie kunnen ze geen indexatie geven, terwijl ze vaak wel een dekkingsgraad hebben die daar ruimte voor biedt. Een voorbeeld is PFZW. Dat fonds verhoogde de pensioenen vorig jaar met 6% terwijl de inflatie 17,2% was. Als het fonds nu alleen de jaar-op-jaar cpi neemt, kan het niet indexeren. In een reactie zegt het fonds het verschil tussen 6% en 14,5% een van de factoren is die mogelijk meeweegt in de afwegingen van het bestuur, dat in november een besluit neemt.

Marc Heemskerk van Mercer laat weten dat het inderdaad mogelijk is de niet verleende indexatie van vorig jaar mee te nemen in de overwegingen. Hij voegt er aan toe dat die aanpak niet altijd een oplossing is, omdat sommige cao-partijen in het licht van de transitie naar het nieuwe stelsel sturen op een dekkingsgraad die ruimte biedt voor tegenvallers. Die willen voorkomen dat die dekkingsgraad te veel daalt als gevolg van toeslagverlening.

BpfBouw is een ander groot septemberfonds. De afgeleide cpi van eind september is -1,4%. Als het fonds dat cijfer neemt als leidraad kan het niet indexeren. Een negatief percentage is evenmin aanleiding de pensioenen te verlagen, melden diverse fondsen al op hun website. David van As, directeur van BpfBouw, wil nog niet vooruitlopen op de indexatiebeslissing die het bestuur eind november neemt.

Juli en augustus

Lang niet alle fondsen hebben september of oktober als peildatum. Van de vijf grootste fondsen hebben ABP, PMT en PME een eerder meetpunt. Zo hanteren de metaalfondsen juli-juli als referentiemethode. De cpi (afgeleid) stond toen 3,3%.

ABP neemt eind augustus als ijkpunt. Dit fonds hanteert net als PFZW de niet-afgeleid cpi. Dit is de inflatie inclusief gevolgen van belastingmaatregelen. Die cijfers liggen in sommige maanden flink uit elkaar. Dit niet afgeleide cpi was eind augustus 3%, terwijl de afgeleide variant 1,4%-punt lager stond op 1,6%. Ook in september zit er een gat tussen beide cijfers: 0,2% (niet afgeleid) en -1,4% (afgeleid).

Bij fondsen die juli of augustus als peildatum hebben, is de inflatie van de afgelopen jaren beter gespreid dan bij de fondsen die september of oktober hebben geprikt.