Techbedrijven wereldwijd zijn intensief bezig met innovatieve producten voor financiële planning. Zij richten zich op distributie en de klant. Fondsen kunnen leverancier worden, of zelf ook aan de slag, schrijft Don Ginsel.
In Nederland voeren we al jaren pittige discussies over wijzigingen in het stelsel. Door al die discussie over het stelsel is de focus echter beperkt en hebben we nog niet veel kunnen profiteren van nieuwe mogelijkheden die de huidige stand van technologie biedt.
Maar daar komt snel verandering in. Technologie wordt in toenemende mate ook toegepast in pensioenen. Onder de noemer PensionTech zijn er veel spelers en oplossingen die alternatieven bieden voor de huidige manier van werken.
En ook al is het stelsel nog stevig verankerd in de wet, de kans is vrij groot dat de manier waarop we pensioenen beleven in rap tempo zal veranderen. Onder meer nieuwe regels – zoals Europese wetgeving genaamd PSD2, waarbij data van banken beschikbaar komt voor andere dienstverleners – gaat naar verwachting een grote rol spelen.
De kern van de verwachtingen rondom PSD2 is dat toegang tot de uitvoerige financiële data van banken financiële planning bereikbaar zal maken voor iedereen. De kosten gaan sterk omlaag, het gebruiksgemak omhoog. Hierdoor ontstaan nieuwe platforms, die naar verwachting (en ambitie) een belangrijke rol gaan spelen in financiële educatie, planning èn distributie.
Financiële planning
Partijen die zich op de markt van digitale financiële planning richten maken een belangrijk onderdeel uit van PensionTech. Het is een dynamisch speelveld waarin kleine en grote techpartijen op hoog tempo de beleving van financiële dienstverlening veranderen, inmiddels ook gevolgd door banken, verzekeraars en vermogensbeheerders.
Denk aan korte-termijnoplossingen zoals Acorns (USA) of Peaks (Rabobank), die helpen te geld te besparen en dat te investeren. Of middellange-termijnoplossingen als Betterment (USA) of Pritle (nu Binckbank) die geautomatiseerd adviseren en beleggen voor middellange termijn. Geheel geïntegreerd advies geven partijen als Pefin (USA) of Afas Personal.
Ook in Azië, een regio die voorheen nog als ‘in ontwikkeling’ werd gezien, zien we nu voorbeelden van snel groeiende techspelers die financiële dienstverlening volledig hebben geïntegreerd. Denk hierbij vermogensbeheer-oplossingen van LU.com of Baidu Finance (beide uit China). Voor veel Chinese businessmodellen wordt veelal privacy genoemd als barrière om ze over te nemen, maar ze tonen wel wat mogelijk is op het gebied van klantbeleving. Het Verre Oosten loopt daar mijlenver voor.
Leveranciers en distributie
Het is interessant om te zien dat er een scheiding optreedt tussen productleveranciers, zoals investeringsproducten of vermogensbeheer, en distributie. Technologiegedreven spelers hebben – met beperktere toezichtseisen en de vrije keuze om producten van derden te verkopen of aan te bevelen – de handen vrij om een ervaring te creëren die zeer nauw aansluit bij de klantbehoefte. Traditionele financiële dienstverleners, zoals pensioenfondsen en uitvoerders, zijn de facto productleveranciers en daarmee per definitie beperkt om een klant of deelnemer precies te geven wat hij wil.
Toch zijn de kaarten nog niet geschud. Experimenten in de pensioensector met advisering van klanten zijn zeer de moeite waard. Kandoor, een initiatief van APG, is een mooi voorbeeld waarbij het puur draait om de klantervaring, en het pensioen zelf is losgelaten als onderwerp. Kandoor maakt gebruik van kunstmatige intelligentie, aangevuld met ervaren medewerkers, om klanten te voorzien van antwoorden op allerlei vragen. Daarmee overstijgt het experiment de pensioensector en komt veel dichter bij de beleving van klanten, die eerder op hun financiële situatie als geheel worden geadviseerd.
De wereld zal vanuit de consument bezien sterk veranderen en we hebben meer inspiratie en experimenten nodig om te ontdekken welke rol de actoren van de pensioensector zullen spelen in het toekomstige financiële landschap.
Don Ginsel is stichter van HollandFintech, een netwerk van fintechbedrijven. Er is inmiddels ook een afdeling PensionTech.